به گزارش خبرگو ، به‌نقل از روابط‌عمومی مجموعه فرهنگی‌تاریخی گلستان، مسعود نصرتی مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان امروز ۲۴ دی ۹۶ گفت: «محمود‌خان ملک‌الشعرا (صبا) ۲۰۰ سال پیش در تهران متولد شد و در سن ۸۰ سالگی درگذشت، پدرش محمد‌حسین خان متخلص به عندلیب و پدر‌بزرگ او فتحعلی خان صبای کاشانی، شاعر و ملک‌الشعرای دربار فتحعلی شاه قاجار بود.»
او افزود: «صبا از دوران کودکی پیش عموی خود محمد‌قاسم خان ملقب به فروغ به تحصیل پرداخت و در نوجوانی شیفته هنر شد و به یادگیری فنون، اصول هنرهای سنتی و صنایع ظریفه پرداخت. او از پدر و پدر‌بزرگ خود لقب ملک‌الشعرایی را در دربار محمدشاه قاجار به ارث برد و در پایین تمام نقاشی‌هایش بنده درگاه محمود نوشته شده است که امضای آثار نقاشی صبا محسوب می‌شود.»
مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان افزود: «محمود‌خان گذشته ازهنر نقاشی در فن شعر نیز استاد بوده و در فنون پیکر‌تراشی، منبت‌کاری، خوشنویسی و موسیقی از کم‌نظیران عصر خود به‌شمار می‌رود، از محمود صبا ۲۷ اثر ارزشمند شامل نقاشی‌های آبرنگ، رنگ و روغن، قلمدان، ماکت و کولاژ تمبر در کاخ گلستان بجای مانده است. بیشتر تابلوهای نقاشی این هنرمند از عمارت‌ها، فضاهای بیرونی و درونی کاخ‌های سلطنتی قاجار به تصویر کشیده شده است.»
او تصریح کرد: «سبک نقاشی صبا را می‌توان یکی از شاخص‌ترین نمونه‌ها و نماد‌های تجدد در نقاشی دوره قاجار به‌شمار آورد که نه اصل و ریشه را گم کرده و نه در اصول هنر مدرن غرب غرق شده است، همچنین در آثارش ابتکار و خلق وجوه تازه از ترکیب سنت‌ها‌ی هنری ایران با اصول و قواعد نقاشی اروپایی را به خوبی می‌توان مشاهده کرد.»
نصرتی ادامه داد: «نقاشی‌های این هنرمند قاجاری از بنا‌ها و فضاهای تهران عصر ناصری بسیار دقیق و مستند بوده و در آثارش به خوبی مهارت‌های بالای او در ژرف نمایی کیفیت‌های نوری نشان داده شده است. آثار صبا ساده و بی‌هیچ ادعایی، مظهر تحولی جهانی و بازتاب دوران این استاد است. به همین دلیل است آثارش هم ارزش هنری و هم ارزش تاریخی دارد.»
هم اکنون ۲۷ اثر نقاشی محمود خان ملک‌الشعرا (صبا) در موزه کاخ گلستان نگهداری می‌شود و این آثار ۲۰ دی در نشست شورای ثبت ملی که در سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری برگزار شد در فهرست میراث منقول کشورمان به ثبت ملی رسید.
