سبوس داغ شد
در دو روز گذشته، ویدئویی از گفت‌وگوی یک کشاورز گیلانی و محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی، در فضای مجازی به‌صورت گسترده منتشر شد. در این ویدئو که محمود حجتی، وزیر کشاورزی، مصطفی سالاری، استاندار گیلان، مهرداد بائوج لاهوتی، نماینده لنگرود و اسدالله عباسی، نماینده رودسر و املش در مجلس شورای اسلامی در آن حضور دارند، یک کشاورز معترض به نام «علی» خطاب به وزیر کشاورزی می‌گوید: «آقای وزیر محترم، این را می‌خواهم عرض کنم، عذر می‌خواهم، چرا باید برنج ما -الحمدالله و به شکر خدا- به لطف دولت جمهوری اسلامی روز‌به‌روز قیمتش پایین بیاید و تنها محصولی است که قیمتش کم می‌شود. هدف دولت و وزیر محترم -رک به شما بگویم- باید نابودی کشاورز و کشاورزی باشد». در این قسمت از ویدئو بائوج لاهوتی، نماینده لنگرود تلاش می‌کند از ادامه سخنان کشاورز جلوگیری کند اما او ادامه می‌دهد: «ببخشید آقای مهندس، چرا اینقدر واردات بی‌رویه برنج؟ اینها کی هستند؟ این آقازاده‌ها کی هستند؟ این حضرات چه کسانی هستند؟ فقط یک جمله به من جواب بده» در اینجا نیز اعتراضاتی از اطراف صورت می‌گیرد تا سخنان کشاورز را متوقف کند، اما او همان‌طور که به صورت خودش به نشانه عذرخواهی دست می‌کشد، پیشانی لاهوتی را که در حال خندیدن است، می‌بوسد و ادامه می‌دهد: «چرا قیمت برنج باید سیر نزولی داشته باشد؟» در ادامه، وزیر و استاندار گیلان لبخندزنان قصد عبور از کشاورز را دارند که او سؤال خود را دوباره با عذرخواهی تکرار می‌کند که وزیر درحال عبور پاسخ می‌دهد: «بالا می‌رود» و از کنارش رد می‌شود. در ادامه مدیر کارخانه سبوس دخالت می‌کند و می‌گوید: «علی آقا، به همت وزیر محترم جلوی واردات گرفته شده است. در جریان باش» اما «علی» ادامه می‌دهد: «تی‌بلامیسر، چرا قیمت برنج پایین می‌آید؟ من جوشی نیستم»، وزیر پاسخ می‌دهد: «خیلی جوشی نیستی؟» در اینجا صدایی از پشت دوربین شنیده می‌شود که خنده‌کنان می‌گوید: «یه کم از این سبوس‌ها بهش بدید بخوره» و وزیر تکرار می‌کند: «از این سبوس‌ها یه کم بهش بدید بخوره»، جمله‌ای را چند نفر در جمع خنده‌کنان تکرار می‌کنند. در ادامه جملات آخر کشاورز درباره کاهش دو، سه هزار تومانی قیمت برنج که با چاشنی قسم به خدا همراه است، ناتمام می‌ماند و وزیر و استاندار و نمایندگان از صحنه دور می‌شوند.
پس‌لرزه‌ها
همین ویدئوی یک دقیقه و ٤٠ثانیه‌ای کافی بود تا واکنش‌های مختلفی در فضای مجازی شکل بگیرد. در ساعات ابتدایی برخی رسانه‌های محلی در گیلان به انتشار این ویدئو پرداختند و اعتراضاتی به آن کردند. در‌این‌بین، چند رسانه نیز به حمایت از وزیر مطالبی را منتشر کردند که رسانه متعلق به مشاور رسانه‌ای استاندار گیلان شاخص‌ترین آنها بود. واکنش‌ها اما در حد رسانه‌ها متوقف نماند و پای نمایندگان گیلان در مجلس شورای اسلامی را نیز به میان آورد. محمدصادق حسنی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس و نماینده مردم رشت، در واکنش به این فیلم کوتاه گفت: «اگر کسی در هر جایگاهی چنین جسارتی به کشاورز زحمتکش من کند، یک گونی از همان سبوس‌ها را تقدیمش می‌کنم. خداوند کریم در قرآن می‌فرمایند: «اِنَّ اکرمکم عندالله اتقیکم» همه ما انسان‌ها با هم برابریم و حق توهین به یکدیگر را نداریم و معیار برتری افراد تقوای آنهاست. پیامبر فرمودند که دست کشاورزان را می‌بوسند. مطمئن باشید که پاسخ مناسبی در مجلس به او خواهیم داد». مهرداد لاهوتی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس و نماینده مردم لنگرود اما نظر دیگری داشت و در واکنش به این اتفاقات گفت: باتوجه به اینکه از آقای حجتی در موارد دیگر انتقاد دارم اما در انتشار این فیلم یک ظلم در حق او صورت گرفته است، زیرا وزیر کشاورزی هیچ‌گونه توهینی به این کشاورز نکرده است. رئیس کارخانه در حین بازدید توضیحاتی داد که این سبوس تولیدی می‌تواند در اخلاق و رفتار انسان مؤثر باشد، وزیر نیز در صحبت خود با این کشاورز تنها یک مزاح کرد. در ادامه نیز فیلمی از گفت‌وگوی دقایق پیش از اعتراض کشاورز گیلانی بر روی خروجی رسانه‌ها قرار گرفت که در آن رئیس کارخانه تولید سبوس درباره خواص سبوس برنج به وزیر کشاورزی توضیحاتی می‌دهد و وزیر کشاورزی نیز تأکید می‌کند که هماهنگ خواهد کرد تا صداوسیما چند رپورتاژ فنی از این کارخانه و خواص سبوس تهیه کند.
واکنش وزیر
با انتشار وسیع فیلم یک دقیقه‌ای گفت‌وگوی وزیر و کشاورز گیلانی و گسترش اعتراضات در فضای مجازی، بالاخره وزیر کشاورزی واکنش نشان داد و پیامی کوتاه در خروجی سایت وزارتخانه قرار گرفت. در پیام حجتی آمده بود: «خدا نیامرزد حجتی را اگر خدای‌نکرده شائبه توهین به بندگان خدا را در سر خود بپروراند؛ چه رسد به کشاورز دلسوخته و زحمتکشی که تلاش می‌کند افت قیمت حاصل تلاش سالانه محصولش (برنج) را به گوش مسئولان برساند».
ویدئوی سوم
در ادامه واکنش‌ها به انتشار آن فیلم، مهدی لطفی، مجری صداوسیمای مرکز گیلان، ویدئویی در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرد و یک دقیقه با «علی‌عابد چافی»، کشاورز گیلانی معترض در آن فیلم مشهور، گفت‌وگو کرد که در سایت خبری متعلق به مشاور رسانه‌ای استاندار گیلان منتشر شد. در این ویدئوی یک‌دقیقه‌ای علی‌عابد می‌گوید: «مدیرعامل محترم این شرکت درباره فواید سبوس برنج توضیحاتی برای وزیر محترم عرض کردند؛ ازجمله این فواید ضداسترس و التهاب بود. آقای وزیر محترم چون دید من تندتند صحبت می‌کنم و ممکن است استرس و التهاب داشته باشم، به مدیر کارخانه گفت: یک مقدار از این سبوس‌ها بدهید این کشاورز بخورد. استنباط من این است که وزیر قصد توهین به بنده را نداشته است». در این ویدئو علاوه بر کشاورز گیلانی، رئیس کارخانه تولید سبوس هم حضور داشت و سخنان او را با سرتکان‌دادن‌های مکرر تأیید می‌کرد. ویدئویی که باز هم نه گستردگی انتشار ویدئوی اول را داشت و نه توانست تأثیری بر حجم انتقادات بگذارد.
نوشدارو پس از مرگ سهراب
در شرایطی که محمود حجتی در حاشیه بازدید از پروژه‌های بخش کشاورزی استان گیلان از ادامه ممنوعیت واردات برنج با هدف حمایت از تولید داخلی این محصول استراتژیک خبر داد، گفت: «تا زمانی که بازار برنج از رکود خارج نشود، ثبت سفارش واردات انجام نخواهد شد». بررسی‌ها نشان می‌دهد همین حالا نیز این ممنوعیت بیشتر رنگ و بوی نوشدارویی پس از مرگ سهراب دارد و واردات صورت‌گرفته در هشت‌ماهه ابتدایی سال جاری و پیش از ممنوعیت واردات بالغ بر ١,٠٦٦,٣٦٩,٤١٢ کیلوگرم (بیش از یک میلیون تُن) با ارزش ١,٠٠٦,٣٨٨,٨٥٣ دلار بوده است. این مقدار واردات در هشت‌ماهه ابتدایی سال جاری همین حالا هم ٢٧ درصد از نظر حجم و ٤٥ درصد از نظر ارزش دلاری، بیشتر از کل واردات برنج سال ١٣٩٥ است. در سال گذشته جمعا ٨٣٩,٣٣٧,٩٤٥ کیلوگرم (٨٠٠ هزار تُن) به ارزش ٦٩٠,٠١٨,٢٧٤ دلار برنج وارد کشور شده بود که همان مقدار هم بیش از مقدار واردات سال ٩٤ به میزان ٧٤٥٥١٥٧٠٢ کیلوگرم (٧٠٠ هزار تُن) بود. این حجم از واردات در شرایطی اتفاق می‌افتد که هنوز برنج تولید داخل در کارخانه‌های شالیکوبی انبار است و با توجه به افت قیمت دو تا چهار هزارتومانی نسبت به گذشته در انتظار بازگشت به قیمت پیشین به سر می‌برد. از دیگر سو برنج خارجی وارداتی نیز باوجود دریافت حمایت‌های مختلف ارزی و تعرفه‌ای افزایش قیمت ٥٠٠ تا هزار تومان در هر کیلو را تجربه می‌کند و سؤال مهم «علی»، کشاورز گیلانی را به ذهن متبادر می‌کند که چه کسانی این واردات را انجام می‌دهند؟
افزایش واردات و قیمت برنج خارجی
شعبان گیلانی، مسئول کمیته تخصصی تولید، زراعت و باغبانی خانه کشاورز استان مازندران، دراین‌باره می‌گوید: در کنگره خانه کشاورز که چندی پیش با حضور رئیس‌جمهور برگزار شد، متوجه شدیم که وزیر صنعت، معدن و تجارت برنج را ثبت سفارش کرده است. در این کنگره با وزیر جهاد کشاورزی صحبت کردیم تا مخالفت خود را با واردات برنج اعلام کند و فردای آن روز نامه مخالفت وزیر جهاد کشاورزی با ثبت سفارش برنج به وزارت صنعت اعلام شد. درحالی‌که برنج ایرانی به دلیل قیمت تمام‌شده بالا برای فروش دچار مشکل است، مجوز افزایش قیمت برنج وارداتی نیز صادر شده است. درحال‌حاضر قیمت هر کیلوگرم برنج وارداتی ٨٠٠ تا هزار تومان افزایش یافته است. با این افزایش قیمت، واردکننده چند برابر کشاورز داخلی سود می‌کند. باید حتی اگر مجوز برای افزایش قیمت برنج وارداتی صادر می‌شود، مابه‌التفاوت این افزایش قیمت را به ازای مجوز دریافت توزیع برنج خارجی در بازار، به حساب بخش کشاورزی بریزند تا خسارات کشاورزان ناشی از فروش‌نرفتن محصول در داخل جبران شود؛ اما این کار انجام نشده است. گیلانی در توضیح وضعیت فعلی برنج در استان‌های شمالی کشور می‌گوید: در شمال کشور کارخانه‌های شالیکوبی اطلاعیه زده‌‌اند که برنج‌های موجود در انبار این واحدها اگر فروش نرفت، شالیکوبی‌دار هیچ مسئولیتی در قبال آسیب وارده به محصول انبارها به دلیل سیل و آب، آتش و... ندارد. برنج داخل انبارها هم که بیمه نیست و اگر اتفاقی رخ دهد، زندگی کشاورزان نابود می‌شود. به این مسائل چه کسی باید پاسخ بدهد؟ ما با دو یا سه کشتی که داریم، میزان تولید برنج را افزایش داده‌ایم. در ٨٠ درصد شالیزارهای مازندران برنج در دو کشت انجام می‌شود؛ بنابراین وضعیت تولید خیلی مطلوب است؛ ضمن اینکه زمین‌های کشت باقالی، کلزا و سبزی و صیفی نیز در کشت دوم به دلیل ورود آب سدها به منطقه، زیر کشت برنج رفته است. او در ادامه می‌گوید: دولت باید کاری کند که از محصول داخلی حمایت شود. اجازه داده‌اند برنج خارجی و داخلی مخلوط شود. بین قائمشهر و بابل تریلی‌ها برنج خارجی را حمل کرده و با برنج داخلی مخلوط می‌کنند. در نهایت به اسم برنج ایرانی وارد بازار می‌کنند. معتقدم که باید سازمان‌های نظارتی وارد عمل شوند. سازمان بازرسی کل کشور باید به‌عنوان گزارش‌دهنده وارد عمل شود. تعزیرات هم باید به شکل مخفیانه وارد شده و بررسی کند که در بازار چه می‌گذرد و این سودها به جیب چه کسانی می‌رود.
منبع:اقتصاد آنلاین
