به گزارش خبرگو ، محمدحسن طالبیان معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری امروز سه‌شنبه ۲۶ دی ۹۶ در شب فرهنگی ارمنستان گفت گفت: «برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی بهترین و موفق‌ترین مسیر برای معرفی فرهنگ مشترک است. میراث فرهنگی حلقه اتصال ملت‌ها و زمینه‌ساز تعاملات مؤثر و نزدیکی ملت‌هاست، ما برای داشتن آینده‌ای روشن‌تر نیازمند درک و تفاهم هستیم و موزهها در این میان نقش تأثیر‌گذاری دارند.»
او افزود: «دو کشور همسایه ایران و ارمنستان بر اساس این اندیشه نمایشگاه مشترک را برگزار کردند. این نمایشگاه تأکیدی بر اهمیت این میراث مشترک، گامی برای تعاملات بیشتر و تأکیدی بر ریشه‌های مشترک دو کشور است. معرفی این میراث گامی در راستای حفظ بهتر و معرفی میراث‌فرهنگی به همگان است.»
معاون میراث‌فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تصریح کرد: «ما باور داریم که این نمایشگاه گامی مهم در گسترش ارتباطات فرهنگی بین ایران و ارمنستان بود و توانسته هموطنان ما را با این میراث آشنا کند. برای گسترش این ارتباط پویا تشکیل نمایشگاهی از آثار ایران در ارمنستان می‌تواند بسیار مؤثر باشد، مقدمات برگزاری این نمایشگاه در حال انجام است و امیدواریم در آینده‌ای نزدیک شاهد برگزاری این نمایشگاه باشیم.»
او با بیان اینکه اشتراکات فرهنگی دو کشور دارای سابقه‌ای عمیق و طولانی است ادامه داد: «ما فهرست بلندی از کلیساهای ارامنه داریم که سه اثر از این میراث ارزشمند در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. تلاش داریم که سایر کلیساهای مهم ارامنه مانند کلیسای وانک اصفهان نیز به این پرونده اضافه شود.»
طالبیان بیان کرد: «ما ظرفیت‌های زیادی برای همکاری داریم، اما باید اراده بیشتری برای اجرای برنامه‌های مشترک به وجود بیاید. ما آمادگی خود را در زمینه چاپ و نشر، حفاظت و مرمت، کارگاه‌های آموزشی، برگزاری نمایشگاه‌های مشترک و... بین ایران و ارمنستان اعلام می‌کنیم.»
او افزود: «همچنین صحبت‌هایی با هیئت میراث ناملموس یونسکو برای پرونده‌های مشترک انجام شده است. همچنین تهیه پرونده‌ای برای مسجد کبود ایروان و بحث مرمت آن نیز آغاز شده اما نیازمند همکاری شهرداری ایروان هستیم، زیرا اطراف این مسجد به‌لحاظ منظر میراثی نیازمند سامان‌دهی است. هم به‌لحاظ سیاسی و هم فرهنگی کشور درشرایط بسیار خوبی قرار دارد و همراهی سفیر ایران در ارمنسان نیز در زمینه پرونده‌های مشترک می‌تواند بسیار مؤثر باشد.»
شب فرهنگی ارمنستان تأکیدی دوباره بر علایق مشترک
جبرئیل نوکنده مدیر موزه ملی ایران در این مراسم گفت: «نمایشگاه ارمنستان و ایران: خاطره یک سرزمین سه ماه پیش گشوده شد و ما در موزه ملی ایران این افتخار را داشتیم که در این مدت میزبان آثاری نفیس از فرهنگ کهن ارمنستان در تهران باشیم. در طول مدت این سه ماه، رویدادهای ارزشمندی در موزه ملی ایران مانند برگزاری شش نشست علمی (با حضور چهار پژوهشگر از ایران و دو پژوهشگر از ارمنستان) در حاشیه این نمایشگاه رخ داد.»
او افزود: «در مجموع ۴۵هزار و ۹۶ نفر از نمایشگاه بازدید کردند که بیش از ۷۰درصد ایرانی و حدود ۳۰درصد از سایر ملیت‌ها بودند. تعداد زیادی از هموطنان ارمنی ما، با علاقه‌مندی از این نمایشگاه و موزه بازدید کردند و این دستاورد بزرگی برای ماست که موزه‌ای برای همه هموطنانمان باشیم.»
مدیر موزه ملی ایران ادامه داد: «بیش از ۶۰۰ بازدیدکننده نظرات خود را درباره نمایشگاه در دفتر یادبود موزه ثبت کردند. تور مجازی نمایشگاه به همت شرکت سمینگ‌هاوس آماده و در وب بارگزاری شد که در دسترسی همگان است.»
او افزود: «راهنمای صوتی نمایشگاه به دو زبان تهیه شد که بازدیدکنندگان از طریق گوشی همراه به آن دسترسی دارند. طی مدت نمایشگاه تورهای بازدید ویژه کودکان برگزار شد که نتایج آن به‌صورت آثار هنرهای تجسمی در نمایشگاهی جانبی باعنوان "ارمنستان و سیلا در خاطره کودکان پارس" تا ۶ بهمن ۹۶ قابل بازدید است. این برنامه به همت آموزشگاه هنرهای تجسمی بادبادک و موزه مجازی بین‌المللی هنر کودک و بخش کودکان موزه ملی ایران صورت گرفته است.»
نوکنده خاطرنشان کرد: «بازدید کار‌شناسان و رئیسان موزه‌های بزرگ جهان مانند بازدید رئیس موزه بریتانیا ازجمله مواردی بود که در طول برگزاری این نمایشگاه صورت گرفت. همچنین بروشور‌های مستقلی به سه زبان فارسی، ارمنی و انگلیسی در اختیار بازدیدکنندگان قرار گرفت.»
او افزود: «یک کتاب نیز در مورد کتیبه‌های اورارتویی (در دو نسخه فارسی و ارمنی) و کاتالوگ سه‌زبانه (فارسی/ انگلیسی/ ارمنی) نمایشگاه منتشر شد که امروز شاهد رونمایی این دو کتاب خواهیم بود.»
مدیر موزه ملی ایران ادامه داد: «بی‌شک همه این رویدادهای ارزشمند را مدیون همکاری دلسوزانه و تنگاتنگ موزه تاریخ ارمنستان، سفارت جمهوری ارمنستان در تهران، مدیران ارشد سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری هستیم. در طول هشتاد سال گذشته نمایشگاه‌های متعددی در موزه ملی ایران تشکیل شده اما نمایشگاه حاضر نخستین نمایشگاه بزرگ خارجی موزه ملی ایران است. برگزاری این نمایشگاه باعث گشایش دوباره دریچه‌های گفت‌وگو بین دو ملت بزرگ ارمنستان و ایران شد و یادآور دیرینگی همزیستی و ریشه‌های مشترک تاریخی این دو سرزمین همسایه است. امیدوارم با برپایی این نمایشگاه توانسته باشیم ارزش‌های میراث کهن این دو سرزمین را بیشتر معرفی کنیم و اهمیت این فرهنگ‌های دیرینه را به بازدیدکنندگان منتقل کنیم.»
او افزود: «تردیدی نیست برنامه شب فرهنگی ارمنستان تأکیدی دوباره بر علایق مشترک و فرصتی دیگر برای آشنایی با فرهنگ غنی ارمنستان است.»
این نمایشگاه‌ها پنجره‌ای را به فرهنگ و تمدن جامعه باز می‌کنند
محمدرضا کارگر مدیرکل موزهها و اموال منقول فرهنگی‌تاریخی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نیز در این مراسم گفت: «ثروت‌های پایدار جامعه ثروت‌های اجتماعی هستند، ثروت‌هایی که هیچ‌گاه هیچ قدرتی قادر به از بین بردن آن‌ها نیست. مشاهیر و داشته‌های فرهنگی ما و ارمنستان با حملات سیاسی آسیب نمی‌بیند اما دیگر ثروت‌ها همیشه در معرض نابودی و تهدید هستند.»
او افزود: «سازمان میراث‌فرهنگی این افتخار را دارد که از این ثروت‌های بزرگ اجتماعی پاسداری کند. راهی که امروز تا حدودی شاهد نتایج پیمودن آن هستیم راهی طولانی است، زیرا تغییر دادن فرهنگی نادرست در جامعه‌ای بسیار دشوار است.»
مدیرکل امور موزهها و اموال منقول فرهنگی‌تاریخی گفت: «در سال ۲۰۰۱ با تصویب سال گفت‌وگوی تمدن‌ها در سازمان ملل زمانی که قرار شد داشته‌های فرهنگی جوامع به اشتراک گذاشته شود، بخش زیادی از جامعه این مفهوم و اشتراک‌گذاری ثروت‌های فرهنگی را مذمت می‌کرد ولی با استمرار و مقاومت بخش‌های مربوط به‌ویژه تلاش‌های معاون میراث‌فرهنگی و مدیر موزه ملی شاهد این هستیم که این دیدگاه تغییر کرده است.»
او بیان کرد: «چنین نمایشگاه‌های سفرای فرهنگی جامعه هستند و پیام صلح و دوستی را به‌همراه دارند. این نمایشگاه‌ها پنجره‌ای را به فرهنگ و تمدن جامعه باز می‌کنند. چنین رویدادهایی یک نیاز اجتماعی است. مردم ایران و ارمنستان قطعا احساس کردند که باید بیشتر به‌هم نزدیک شوند.»
کارگر با بیان اینکه امروز فرهنگ‌ها نیاز به این دارند که بیشتر هم را بشناسند و انسان‌های کشورهای مختلف نیاز به بستری دارند که بیشتر با هم آشنا شوند تصریح کرد: «ارمنستان این دست دوستی را به سمت ما آورد. ما نیز در مقام میزبانی تلاش کردیم امانت‌د‌ار خوبی برای داشته‌های فرهنگی ارمنستان باشیم. قطعا امروز ارمنستان برای ما و مردم جایگاهی دارد که پیش از نمایشگاه صاحب این جایگاه نبود.»
هر فعالیت و رویداد صحیح موزه‌ای یک هم‌گرایی نزدیک است
سیداحمد محیط طباطبایی رئیس ایکوم نیز در ادامه این مراسم گفت: «در دو دهه گذشته ایکوم محور فعالیت‌های خود را در همه کشورهای دنیا حول دو مسئله اساسی قرار داده، این دو مسئله اساسی محیط‌زیست و صلح هستند. هم‌گرایی بین گروه‌های اجتماعی از مهم‌ترین فعالیت‌های ایکوم است، هر فعالیت و رویداد صحیح موزه‌ای یک هم‌گرایی نزدیک است که کینه‌ها را از بین می‌برد. موزهها نیز از طریق برگزاری رویدادهایی از این دست از تمام نهادهای فرهنگی برای رسیدن به این مهم، مؤثر‌تر عمل می‌کنند. در واقع موزهها غبار فراموشی را از پیشینه فرهنگ‌ها می‌زدایند.»
او افزود: «ایکوم در طول سال‌های گذشته با همکاری موزه‌داران ایرانی کمیته ملی ارمنستان را تشکیل داده و موزه‌داران ارمنستان نخست عضو کمیته ایکوم ایران شدند تا بتوانند ایکوم ارمنستان را تشکیل دهد، این یعنی همکاری بین‌موزه‌ای است. این هم‌گرایی خاطره مشترک امری طبیعی در تاریخ این کشور است.»
محیط طباطبایی ادامه داد: «اگر فرهنگ ارمنستان را از فرهنگ ایران و فرهنگی ایران را از فرهنگی ارمنستان جدا کنیم، فرهنگ‌هایمان دچار خسران می‌شود.»
در آینده نیز شاهد برنامه‌های مشترک بین ایران و ارمنستان خواهیم بود
آرداشس تومانیان سفیر ارمنستان در ایران نیز در این مراسم گفت: «دو سال قبل برای اولین‌بار به‌عنوان یک بازدید کننده معمولی به موزه ملی ایران آمدم. در طول سه سالی که سفیر ارمنستان در ایران هستم با نهاد‌ها و سازمان‌های زیادی در ارتباط بودم، اما فضا، اقدامات و رویکرد منابع انسانی این مجموعه برای من بسیار جالب توجه بود.»
او افزود: «در جلسات مشترک همکاری دو جانبه بین موزه‌های ایران و ارمنستان و برگزاری نمایشگاه‌ها مشترک در دستور کار قرار گرفت، ده ماه بعد از اولین نشست ما، با حضور رؤسای جمهوری دو کشور ایران و ارمنستان سند مربوط به همکاری میان موزهها به امضا رسید که پیرو آن این نمایشگاه ۹۰ روز پیش با ۱۰۳ اثر از موزه ارمنستان در موزه ملی ایران افتتاح شد.»
سفیر ارمنستان در ایران گفت: «این نمایشگاه یک اتفاق بزرگ در طول حیات موزه ملی ایران در زمینه همکاری بین موزه‌ای از نظر عمق و تعداد اشیای به‌نمایش‌گذاشته شده است، این نمایشگاه که در سه قسمت قبل از اوراتور، اوراتور و پسا‌اوراتور برگزار شد، فرصتی استثنایی است تا بتوانیم یکی از فرهنگ‌های باستانی مهم یعنی فرهنگی اوراتور را به ایرانیان معرفی کنیم.»
او تصریح کرد: «این فرصتی استثنایی بود که تاریخ پنج‌هزار ساله ارمنستان را معرفی کنیم، همان‌گونه که مدیر موزه ملی ایران اعلام کرد بیش از ۴۵هزار نفر از این نمایشگاه بازدید کردند. این افراد شامل هزاران دانشجو، صد‌ها استاد و کار‌شناسان، گردشگران خارجی و ملت ایران بودند.»
تومانیان خاطرنشان کرد: «ارمنستان و ایران کشورهای همسایه هستند و دو ملت مسیر طولانی تاریخی را با یکدیگر طی کردند. مسائل و مشکلات حادی بین ایران و ارمنستان وجود ندارد و تمام نهادهای ذی‌ربط بدون هیچ مشکلی با همدیگر همکاری می‌کنند.»
او افزود: «معتقدم که دوستی‌ها و صمیمیت‌ها بین ملت‌ها زمانی صورت می‌گیرد که واقعیت‌ها و تاریخ دو کشور به نمایش گذاشته شود. موزهها جزو تاریخ هر فرهنگ و کشوری هستند. زمانی که دو کشور از هم شناخت دارند، با هم آشنا هستند، درک عمیقی از همدیگر دارند، گذشت دارند و همدیگر را می‌فهند می‌توانیم بگوییم که روابط بین این دو کشور مستحکم است و در سطح خوبی قرار دارد. اگرچه که روابط ایران و ارمنستان خوب است اما اقدامات زیادی برای توسعه روابط این دو کشور داریم که باید انجام دهیم.»
سفیر ارمنستان در ایران با بیان اینکه هدف اصلی این نمایشگاه این بود که فرهنگ و تاریخمان را به همدیگر بشناسانیم ومعرفی کنیم خاطرنشان کرد: «طبق هم‌فکری‌هایی که با مدیرموزه ملی ایران به‌عمل آمد در آینده نیز شاهد برنامه‌های مشترک بین ایران و ارمنستان خواهیم بود. امروز پرده برگزاری باشکوه این نمایشگاه سه ماهه بسته خواهد شد. من معتقدم که دو ملت زمانی روابط مستحکمی خواهند داشت که این روابط در روابط فرهنگی و تاریخی دو کشور ریشه داشته باشد.»
در پایان این نمایشگاه همچنین دو کتاب از «کتیبه‌های میخی اورارتور» و «کاتالوگ نمایشگاه مشترک ایران و ارمنستان: خاطره یک سرزمین» رونمایی شد.
