به گزارش خبرگو ، به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، حمیده چوبک رئیس پیشین پژوهشکده باستان‌شناسی این مطلب را امروز یکشنبه ۲۶ آذر ۹۶ در نشست تخصصی پژوهشکده باستان‌شناسی که همزمان با هفته پژوهش برگزار شد، مطرح کرد.
او برگزاری هفته پژوهش را رویدادی مهم اجرایی و علمی دانست که برای پژوهشکده باستان‌شناسی و باستان‌شناسان فرصتی است تا کارنامه فعالیت پژوهشکده باستان‌شناسی، جامعه باستان‌شناسی کشور با همکاری موسسات علمی بین‌المللی و دستگاه‌های اجرایی سازمان و برون سازمانی را معرفی کند.
او برنامه راهبردی توسعه و ارتقای باستان‌شناسی کشور را جامع‌نگر و آینده‌نگر در عرصه جهانی اعلام کرد و افزود: «راهبرد باستان‌شناسی امروز ایران، فراملی بوده و آماده ورود به دروازه باستان‌شناسی جهان است هرچند که در روند شکل‌گیری باستان‌شناسی ایران با حضور باستان‌شناسان غیرایرانی شروع شد و به آرامی پس از بنیان رشته باستان‌شناسی در مراکز علمی ایران و ایجاد مرکز باستان‌شناسی و پژوهشکده باستان‌شناسی پس ازآن؛ باستان‌شناسی بومی و ملی به وجود آمد.»
چوبک با بیان اینکه امروزه این باستان‌شناسی هویت یافته و علمی؛ جایگاه و نام خودرا درعرصه علمی جهان یافته اظهار کرد: «هنگامی فرارسیده است که باستان‌شناسی ایران نقش خود را در دانش باستان‌شناسی جهان نشان دهد.»
او شناخت منظر تاریخی‌فرهنگی، جغرافیای فرهنگی سرزمین ایران را از برنامه‌های راهبردی باستان‌شناسی ایران دانست که با اولویت‌های کلان هفت‌گانه شامل هویت ملی: مطالعات حوزه فرهنگی خلیج فارس، پوشش جغرافیای فرهنگی و تارِیخی ملی و فرامرزی، کاوش‌های طرح‌های عمرانی، میراث باستان‌شناسی در خطر از کاوش‌های غارتگران و سوداگران و غارت ثروت و دارایی‌های ملی، پرسش‌های علمی پژوهشگران باستان‌شناسی، مکان رویدادهای مهم فرهنگی و تاریخی و محوطه‌های باستان‌شناسی میراث جهانی پیش‌بینی شده است.
این باستان‌شناس در ادامه به روند انجام پژوهش‌های باستان‌شناسی پرداخت و گفت: «پس از پایان کار می‌دانی بررسی و یا کاوش مطالعات آزمایشگاهی گوناگون بر روی داده‌ها و یافته‌ها در مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاهی ایران و خارج از کشور انجام می‌شود.»
او افزود: «در این روند است که گزارش‌ها تنظیم، تهیه و به تولید دانش منتهی می‌شود و دستاورد این پژوهش‌های علمی در طی یک‌سال شناسایی و روشن شدن بخش‌های تازه‌ای از دانش باستان‌شناسی است.»
چوبک تصریح کرد: «با تحلیل و ارزیابی پژوهش عمیق برروی یافته‌ها است که می‌توان پژوهشی راستین و کاربردی برای شناخت گذشته و چگونگی و چرایی تحولات فرهنگی درحوزه‌های جغرافیائی و پهنه‌های فرهنگی داشت.»
او با اشاره به پیش‌بینی‌های صورت گرفته برای گسترش پژوهشکده باستان‌شناسی افزود: «برای رسیدن به اینجایگاه گسترش پژوهشکده با شکل‌گیری گروه‌های پژوهشی مانند گروه دیرینه باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی زیر آب، گروه پژوهشی دوره عیلام، گروه انسان‌شناسی فیزیکی، مطالعات باستان‌سنجی (آرکیو متریک)، مطالعات جانورباستان‌شناسی، گیاه باستان‌شناسی، مطالعات زمین باستان‌شناسی و لزوم تشکیل گروه مدیریت محوطه‌های باستان‌شناسی پیش‌بینی شده است.»
رئیس پیشین پژوهشکده باستان‌شناسی در ادامه به ارائه گزارش فعالیت پژوهشکده باستان‌شناسی در سال ۱۳۹۵ و شش ماهه نخست ۱۳۹۶در قالب واحدهای نقشه باستان‌شناسی، مجوز‌ها، نجات‌بخشی، باستان‌شناسی زیرآب، گروه پژوهشی اموال فرهنگی‌تاریخی، واحد همایش‌ها و انتشارات کار‌شناسان پژوهشکده باستان‌شناسی پرداخت.
او به طرح کلان و راهبردی سامانه نقشه باستان‌شناسی جغرافیای فرهنگی ایران اشاره کرد و گفت: «قلمرو ماموریت و وظایف پژوهشکده باستان‌شناسی، شناخت آبادی‌ها و شهرهای باستانی تاریخی، و لزوم مدیریت یکپارچه و با اقتدار این قلمرو با فراهم شدن امکانات و تجهیزات علمی و فناوری است.»
او مهم‌ترین گام در این راستا را تهیه نقشه جامع، اطلس و دانشنامه این قلمرو وآبادی‌های آ ن با سامانه فنی وعلمی جامع داده‌ها عنوان کرد و افزود: «پراکندگی آثار باستانی جانمایی شده به تعداد ۳۸۵۱ نقطه روی نقشه پایه در سال ۱۳۹۵ و تعداد ۲۷۲۷ در شش ماه نخست سال ۱۳۹۶ است.»
به گفته چوبک پژوهشکده باستان‌شناسی در سال ۱۳۹۵، ۲۳۴ مجوز و در شش ماهه نخست سال ۱۳۹۶، ۱۳۷مجوز صادر کرده است.
او با ارائه گزارشی از فعالیت گروه باستان‌شناسی زیرآب پژوهشکده باستان‌شناسی، شرکت اعضای گروه باستان‌شناسی زیر آب در کارگاه آموزشی میراث‌فرهنگی زیر آب و کنوانسیون میراث‌فرهنگی زیر آب یونسکو که توسط مدرسان یونسکو در بندر تاریخی کنگ برگزار شد در آذرماه ۹۵ را از اهم فعالیت‌های این گروه عنوان کرد.
او بررسی و شناسایی کشتی‌های تاریخی دریای خزر در محدوده استان گیلان در اسفند ۹۵ف شرکت دو نفر از اعضای هیات علمی گروه باستان‌شناسی زیر آب در دوره آموزشی غواصی و میراث‌فرهنگی زیر آب در کشور چین به مدت یک ماه و نیم در شهریور و مهر ماه ۹۶، شرکت مدیر گروه باستان‌شناسی زیرآب در همایش میراث‌فرهنگی زیر آب در گوانجوی چین و ارائه مقاله با عنوان باستان‌شناسی زیر آب سواحل بندر بوشهر در آبان ماه ۹۶ به مدت چهار روز، شرکت در همایش بین‌المللی میراث‌فرهنگی زیر آب در کشور هنگ کنگ با ارائه دو مقاله با عنوان کشتی‌های تاریخی در یای مازندران و یافته‌هایی از دوره ساسانی در سواحل بوشهر را از دیگر فعالیت‌های این گروه اعلام کرد.
چوبک با بیان اینکه طرح «ایجاد پایگاه پژوهش‌های پارینه‌سنگی و دیرین‌انسان‌شناسی پژوهشکده باستان‌شناسی با هدف ایجاد فهرست دقیق محوطه‌های پارینه‌سنگی ایران و به‌روزرسانی سالانه و گردآوری منابع و داده‌های حاصل از بررسی‌ها و کاوش‌های قبلی و مطالعه آن‌ها تشکیل شد تصریح کرد: «برنامه‌ریزی برای پژوهش‌های هدفمند برای پاسخگویی به پرسش‌های موجود در زمینه پارینه‌سنگی و دیرین‌انسان‌شناسی در ایران و جهان، همکاری با فعالیت‌های می‌دانی داخلی و خارجی در زمینه پارینه‌سنگی ایران و انجام فعالیت‌های می‌دانی هدفمند تصویب شده و در حال انجام است.»
او با اشاره به اینکه گزینش نام، «مجله باستان‌شناسی»، احترام و بزرگداشت بنیانگذاران باستان‌شناسی کشور است گفت: «نخستین مجله باستان‌شناسی در بهار و تابستان سال ۱۳۳۸ در دو شماره منتشر شد.»
رئیس پیشین پژوهشکده باستان‌شناسی افزود: «باور پژوهشکده براین است که با انتخاب نام این مجله و با زندهسازی و احیای نام «مجله باستان‌شناسی»، به گونه‌ای بتوانیم قدر‌شناس و پیرو پیشگامان باستان‌شناسی ایران و صیانت از فر هنگ این کشور باشیم.»
او اظهار کرد: «همان‌گونه که بنیانگذاران این مجله پیش‌بینی داشته‌اند، برای قرار گرفتن در چرخه جامعه جهانی باستان‌شناسی و دسترسی به داده‌ها و اطلاعات علمی دوسویه این نشریه به دو زبان تدوین و چاپ خواهد شد.»
او در پایان گفت: «برای امکان و تحقق فرایند جهانی شدن؛ راهبرد پژوهشکده باستان‌شناسی تکثر و نشر چند زبانی دانش بومی باستان‌شناسی در تراز و سطوح جهانی است.»
منبع:میراث آریا
