موسیقی موقامی‌ ایران زیر سایه کشور آذربایجان در حال از بین رفتن است

 دبیر هنری چهارمین فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار می‌گوید موسیقی موقامی ما تحت‌تاثیر کم‌کاری در داخل کشور و پرکاری در کشور آذربایجان در حال از بین رفتن است و آن‌چه داریم بسیار کمرنگ است و شکل و شمایلی شبیه به موسیقی کشور آذربایجان پیدا کرده است.

 

به گزارش خبرگو ، نشست رسانه‌ای چهارمینفستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار، صبح امروز سه‌شنبه 22 آذر در تالار وحدت برگزار شد.

 

علی مغازه‌ای، دبیر هنری چهارمین فستیوال موسیقی نواحی آینه‌داردر ابتدای این نشست رسانه‌ای گفت: «همان طور که اطلاع دارید فستیوال موسیقی نواحی آینه‌داربا نگاه تخصصی به موسیقی اقوام ایرانی تلاش می‌کند فعالیت‌هایی را در حوزه فرهنگی موسیقیو آیین‌های اقوام مختلف ایران انجام دهد و خوشبختانه توانستیم طی سال‌های گذشته سهدوره موفق را برگزار کنیم.»

او ادامه داد: «در سال اول گروه‌هایی از خراسان و سیستان، سالدوم گروه‌هایی از مناطق جنوبی ایران و سال سوم هنرمندانی از دامنه‌های زاگرس به اجرایآثار خود پرداختند که خوشبختانه این اجراها نیز با استقبال بسیار خوب مخاطبان مواجهشد.»

تمرکز بر موسیقی شمال غرب ایران

مغازه‌ای افزود: «امسال نیز طبق سیاستگذاری‌های انجام گرفته بنا براین شد که موسیقی منطقه شمال غرب ایران با تمرکز روی موسیقی مناطق آذربایجان، اردبیل،زنجان و قم و به طور کلی قوم آذری زبان و همچنین اقوام دیگر ساکن این مناطق مانند آسوری‌هاو ارمنی‌ها را تحت پوشش قرار دهیم که هم اکنون مراحل پایانی انتخاب گروه‌ها انجام گرفتهو طی روزهای ۲۹ و ۳۰ آذر و اول و دوم دی شاهد برگزاری چهارمین فستیوال موسیقی نواحیآینه‌دار در تالار رودکی تهران خواهیم بود.»

احسان رسول‌اف، رییس چهارمین فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دارنیز در این نشست رسانه‌ای تاکید کرد: «آینه‌دار یک سالانه هنری است که جنبه‌های فرهنگیآن بسیار ارزشمند است و روز به روز اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و این باعث افتخار گروهاجرایی ماست که می‌توانیم به این رویداد به عنوان یک کار افتخارآمیز حرفه‌ای که می‌تواندیک کار خاص فرهنگی نیز تلقی شود، نگاه کنیم. به هر حال این پروژه بسیار دشواری استکه ما آن را از سال ۹۲ آغاز کرده‌ایم و از همان ابتدا تصمیم داشتیم که این رویداد بهصورت دوسالانه در خدمت هنرمندان موسیقی نواحی ایرانی باشد.»

او ادامه داد: «از سال ۹۴ بعد از برگزاری دو دوره فستیوال فضارا به سمتی بردیم که بتوانیم بهترین پوشش را از فعالیت‌های هنرمندان موسیقی اقوام ایرانانجام دهیم. به عبارتی آن‌چه مدنظر ما در این حوزه بود، رسیدن به یک شکل اجرایی منسجماز رویدادی بود که می‌تواند در دوره‌های آینده کل مساحت کشور را پوشش دهد. علاوه براین رویکرد، روی این نکته نیز متمرکز بودیم که بتوانیم خروجی‌های ارزشمندی را نیز ازآثار به صحنه رفته داشته باشیم که بر این اساس آرشیو ضبط شده آثار به صحنه رفته درفستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار در قالب چند بسته صوتی ارزشمند به مخاطبان ارائه خواهدشد.»

رسول‌اف درباره برگزاری چهارمین فستیوال موسیقی نواحی آینه دارگفت: «این فستیوال طی سه روز میزبان علاقه‌مندان موسیقی نواحی در تالار رودکی تهرانخواهد بود و ما بر اساس برنامه‌ریزی‌هایی که در این مورد انجام دادیم، بنا داریم کهغیر از اجرای آثار، هر روز مرور تصویری از دوره‌های اول تا سوم فستیوال را برای مخاطباننمایش دهیم.»

تنها بازماندگان موسیقی ارمنی و آسوری

مغازه‌ای بعد از صحبت‌های رسول‌اف در پاسخ به پرسشی درباره نحوهانتخاب آثار این دوره از فستیوال گفت: «معمولا در برگزاری فستیوال‌ها و جشنواره‌هایموسیقی نواحی ماجرا به گونه‌ای برنامه‌ریزی می‌شود که انتخاب هنرمندان و گروه‌ها رابه افراد دیگری واگذار می‌کند اما ما در فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار چنین کاری راانجام نمی‌دهیم بلکه در چند مرحله سفر با تک تک هنرمندان موسیقی قومی در منطقه‌ای کهمدنظرمان است، آشنا می‌شویم و به کنکاش در روایت‌های موسیقایی می‌پردازیم که در حال ازبین رفتن هستند. به عبارتی تلاش ما این است که آخرین بازمانده‌های موسیقی قومی ایرانشناسایی شوند که بتوانیم از آن‌ها در اجراهای فستیوال استفاده کنیم و بسیار هم خوشحالهستیم که در این زمینه آرشیو مناسبی را تهیه و تولید کرده‌ایم.»

او ادامه داد: «همان‌طور که گفتم ما در این دوره از اردبیل تامنطقه قره‌داغ وارد آذربایجان‌شرقی شدیم و بعد از شناسایی هنرمندان این منطقه، به شهرهایغربی کشور و حتی روستاهای مختلف آن نیز سفرهایی را انجام داده و نسبت به انتخاب هنرمنداناقدام کردیم. همچنین فضای کار به سمت روستاهای ارمنی‌نشین نیز کشیده شد که با کمالتاسف می‌توانیم اعلام کنیم موسیقی ارمنی و هنرمندان این عرصه تقریبا در حال از بینرفتن هستند. ما با هزاران مشقت و صحبت و مذاکره بالاخره توانستیم با هنرمندی به ناماوهان داوودیان که یکی از بازماندگان این نوع موسیقی است، وارد گفت‌وگو شده و او راراضی کنیم که او به عنوان نماد موسیقی ارمنی با اینکه توانایی اجرای برنامه ندارد،در کنار ما حضور داشته باشد. در حوزه موسیقی آسوری نیز که یکی از کهن‌ترین اقوام تاریخهستند متاسفانه فقط با یک نماینده با نام یوسف اوحانس مواجه شدیم که بیش از ۹۰ سالسن دارد و به نوعی تنها بازمانده موسیقی این منطقه هستند که در این دوره از جشنوارهحضور پیدا می‌کند.»

دبیر هنری چهارمین فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار ادامه داد:«متاسفانه در حوزه قوم قره‌پاپاق هم نوازنده‌های زیادی باقی نماندند و ما فقط موفقشدیم از هنرمند ۹۱ ساله‌ای به نام اکبر یزدانی برای حضور در فستیوال دعوت کنیم. البتههمان طور که پژوهشگران و علاقه‌مندان موسیقی می‌دانند، موسیقی آذری زبان‌ها در سه حوزه«موسیقی موقاماتی»، «موسیقی عاشیقی» و «موسیقی توی» محدود می‌شود که ما تلاش کردیماز تک تک این حوزه‌ها افرادی را به صورت جداگانه دعوت کنیم که بتوانند به بهترین شکلممکن روایتگر موسیقی موردنظرشان باشند و جای این نکته هم خالی نماند. متاسفانه موسیقیموقامی ما تحت تاثیر کم کاری در داخل کشور و پرکاری در کشور آذربایجان در حال از بینرفتن است و آن‌چه که ما به عنوان اصالت از آن در این زمینه یاد می کنیم بسیار کمرنگ  و شکل و شمایلی شبیه به موسیقی کشور آذربایجان پیداکرده است. به هر حال در این حوزه نیز ما از استاد جوانشیر رازی دعوت کردیم که با تسلطخود در حوزه موسیقی موقامی، اصیل‌ترین برنامه‌ها را برای ما اجرا کند.»

چرایی غیبت محمدرضا درویشی و مریمقرسو

این پژوهشگر شناخته شده حوزه موسیقی اقوام ایران در بخش پرسشو پاسخ این نشست رسانه‌ای درباره غیبت محمدرضا درویشی و مریم قرسو در این دوره از فستیوالتوضیح داد: «مطمئن باشید که محمدرضا درویشی همواره یار آینه‌دار است. ما همیشه استادمحمدرضا درویشی را دوست داریم و همواره از کمک‌های او برای سیاست‌های راهبردی فستیوالاستفاده می‌کنیم اما همان طور که در سخنرانی‌های قبلی این هنرمند بزرگ عرصه موسیقیشنیدید، ایشان اصولا به همه جشنواره‌ها انتقاداتی دارند که من در قالب تعدیل شده‌ترآن، همه این نظرات را قبول دارم. آقای درویشی معتقد به این گونه برگزاری فستیوال‌هانیست، اما جالب است بدانید که او همواره از فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار حمایت می‌کندو بر این باور است که این رویداد منطقی‌ترین فستیوال موسیقی قومی ایران است. از همینجهت می‌توانم به این نکته اشاره کنم که محمدرضا درویشی در کنار ما قرار دارد و هیچگاه از بدنه فستیوال آینه‌دار خارج نمی‌شود.»

او با تاکید بر این نکته که فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار بههیچ عنوان رقابتی نخواهد شد، به غیبت مریم قرسو که سال گذشته به عنوان دبیر علمی فستیوالفعالیت داشت، اشاره کرد و گفت: «خانم قرسو در سال گذشته به عنوان دبیر علمی فستیوالبا قدرت کارشان را انجام داده و در این بخش در ارزشمندترین شکل ممکن کنار ما قرار گرفتنداما ما بعد از یک دوره آزمون و خطا در برگزاری فستیوال، متوجه شدیم که نیازی نیست تابستر علمی را روی فضای هنری فستیوال سوار کنیم و این دانشگاه‌ها و مجموعه‌های علمیهستند که می‌توانند کارهای پژوهشی و علمی حوزه موسیقی نواحی را هدایت کنند، به همینخاطر ترجیح دادیم که فضای کار به سمتی کشیده شود که بخش علمی به نهادهای علمی و بخشهنری در قالب فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار برگزار شود. حتی ما در این دوره نشست‌هایتخصصی را برگزار نمی‌کنیم و به جای آن تصمیم داریم از آثار دوره قبل در قالب نمایشفیلم بهره‌مند شویم.»

نگرانی برای آرشیو موسیقی اقوام ایرانی

احسان رسول‌اف نیز در تایید صحبت‌های مغازه‌ای گفت: «اولویت‌هایما بحث کردن علمی نیست، ما در این فستیوال فقط نگران آرشیوی از موسیقی اقوام ایرانهستیم که در حال از دست رفتن است. ما به سهم خود تلاش داشتیم تا از همان ابتدا که برخیاز رویدادها و جشنواره‌های دولتی حوزه موسیقی نواحی بنا به دلایل مختلف به تعطیلی وتوقف کشیده شد، با برگزاری این فستیوال، دوباره احیا شده و فضا به سمتی کشیده شود کهمیراث فرهنگی نامحسوس ما ثبت و ضبط شود.»

او ادامه داد: «تمام تمرکز فستیوال آینه‌دار به سمت ثبت موسیقی‌هاست.موسیقی قدیمی‌‌ترین جلوه تمدن بشری ماست که ما تصمیم داشته و داریم که در قالب اینرویداد سالانه که به صورت کاملا خصوصی برگزار شده و حتی عواید حداقلی آن صرف موسیقینواحی می‌شود ادای دینی به آن داشته باشیم. این رویداد به نوعی یک زکات فرهنگی برایما به حساب می‌آید و امیدوارم در این راه توانسته باشیم به سهم خود در گسترش توجه مخاطببه موسیقی اقوام ایران کارهایی را انجام داده باشیم.»

مغازه‌ای هم بعد از صحبت‌های رسول‌اف گفت: «در این دوره از برگزاریفستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار تمام تلاش و کوشش خود را انجام دادیم تا با برجسته‌ترینعاشیق‌های منطقه آذربایجان در ارتباط باشیم و جالب است بدانید بستر موسیقی عاشیقی همینقهوه‌خانه‌های شهرها و روستاهایی است که نوازندگان و هنرمندان این عرصه به اجرای برنامهمی‌پردازند. وقتی که این زمینه فرهنگی در جریان است، ما چرا باید درگیر مسائل دفتریباشیم و از اتاق اداره یا شرکتمان نسبت به دعوت این گروه‌ها اقدام کنیم؟ ما به ایننکته هم دست پیدا کردیم که این عزیزان نیازمند حمایت‌های بسیاری از سوی دولت از جملهدریافت مقرری ماهانه هستند که بتوانند به حیات خود ادامه دهند. شما مطمئن باشید همکارانمن در فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار معتقد به انجام بهترین کار نیستند اما تفاوت مابا جشنواره‌ها و رویدادهای دیگر این است که اشتباهات دیگران را نداشته باشیم، گرچهشاید خودمان هم در این زمینه دارای اشکالاتی باشیم.»

او تصریح کرد: «متاسفانه طی سال‌های گذشته اتفاقاتی در برگزاریجشنواره‌های موسیقی نواحی ایران افتاد که فضا را به سمت رقابتی کردن موسیقی اقوام ایرانو دور کردن آن از مخاطبانی که با موسیقی نواحی آشنایی چندانی ندارند، برد.»

دبیر هنری چهارمین فستیوال موسیقی نواحی آینه‌دار در بخش پایانیاین نشست رسانه‌ای با اشاره به موضوع دوره بعدی فستیوال گفت: «بر اساس برنامه‌ریزی‌هایانجام گرفته سال آینده بنا داریم موسیقی و آیین‌های شمال کشور به ویژه حاشیه دریایخزر را پوشش دهیم که شامل تنوع موسیقایی بسیار است و می‌تواند برای علاقه‌مندان موسیقیاقوام ایران جالب توجه باشد.»

منبع:خبرآنلاین

برچسب ها

خبرگو
تازه ترین اخبار ایران و جهان

 

تصاویر

Top