به گزارش خبرگو به نقل از اعتماد در گزارش قبلی بانک جهانی (گزارش سال 2016) نیز بهبود قابل توجه عملکرد لجستیکی ايران را شاهد بودهایم. ايران در گزارشهاي قبلي اين شاخص مهم بينالمللي به ترتيب رتبههاي 78، 103، 112، 114 و 96 را از میان 160 کشور داشته است.
شاخص عملكرد لجستيك (LPI) يك شاخص چندبعدي است كه عملكرد لجستيك تجاری يك كشور را ارزيابي مينمايد و از سال 2007 به صورت دوسالانه توسط بانك جهاني اندازهگيري و پايش ميشود.
براساس تعريف بانك جهاني، لجستيك تجاري دامنهاي از فعاليتهاي ضروري تجاري همچون: حملونقل، انبارداري، يكپارچهسازي بارهاي تجاري، امور گمركي و تبادلات مرزي تا سيستمهاي توزيع بينالمللي و درون كشوري را شامل ميشود. از ميان كشورهاي با درآمد سرانه همسطح، آن كشورهايي كه عملكرد لجستيكي بهتري داشتهاند شاهد يك درصد رشد بيشتر در توليد ناخالص داخلي (GDP) و دو درصد رشد بيشتر در تجارت بودهاند.
لجستیک
شاخص عملكرد لجستيك، معتبرترين شاخص بينالمللي مرتبط با لجستيك تجاري است كه در آن وضعيت لجستيك داخلي كشورها و نيز لجستيك كشورها در عرصه بينالملل مورد ارزيابي قرار ميگيرد. اين ارزيابي براساس شش زيرشاخص انجام ميشود كه عبارتند از:
کارایی فرایندهای ترخیص کالا (سرعت، سادگی و قابل پیشبینی بودن تشریفات اداری مثل فرايندهاي گمرکي)؛ کیفیت زیرساختهای تجاري و جابجايي (مثل: مبادي ورودی، راهآهن، جادهها، تکنولوژی اطلاعات)؛ سهولت دسترسی به کالاهای مختلف با قیمت رقابتی؛ شایستگی و کیفیت خدمات لجستیکي (متصدیان حملونقل، کارگزاران یا واسطههای گمرک)؛ توانایی در تعقیب و ردیابی کالاهای ارسالی؛ مناسب بودن زمان تحویل محمولهها به مشتري در زمان برنامهريزي شده یا زمان مورد انتظار؛
بايد توجه داشت كه هيچيك از اين شش حوزه نميتواند بهتنهايي بيانگر عملكرد لجستيكي يك كشور باشد؛ بلكه بهصورت توام و در كنار يكديگر عملكرد لجستيكي كشورها را نشان ميدهند.
البته بايد اذعان كرد كه وضعيت ايران در معتبرترين شاخص لجستيكي بينالمللي همچنان مناسب نيست و درحاليكه ايران بهترين موقعيت لجستيكي را در بين كشورهاي منطقه داراست؛ اما از بين 20 كشور منطقه در رتبه 8 قرار دارد . كشور امارات همچون گذشته بهترين كشور لجستيكي منطقه است كه با بهبودي دو رتبهاي نسبت به دوره قبل به رتبه 11 در بین 160 کشور دنیا در گزارش 2018 رسيده است؛ ضمن اینکه قطر و عمان نیز طی چهار ساله اخیر عملکرد خیلی خوبی داشته و توانستهاند از ترکیه که در سال 2014 قدرت دوم لجستیکی منطقه بود پیشی بگیرند. عملکرد لجستیک ترکیه از سال 2014 روندی نزولی داشته و از رتبه 30 به رتبه 47 دنیا رسیده است.
شاخص عملكرد لجستيك 2018 بيان ميكند كه كشور آلمان همچون دورههای قبل بهترين كشور لجستيكي دنياست و پس از آلمان، كشورهاي سوئد، بلژیک، اتریش و ژاپن به ترتيب در رتبههاي بعدي قرار گرفتهاند.
در بين كشورهاي آسيايي نيز ژاپن (رتبه 5)، سنگاپور (رتبه 7)، امارات (رتبه 11)، هنگكنگ (رتبه 12) و کره جنوبی (رتبه 25) بهترين عملكرد لجستيكي را بين سالهاي 2016 تا 2018 در ميان 160 كشور مورد بررسي داشتهاند.
در پایان باید اظهار اميدواری کرد که با همت و توجهي جدياي كه به موضوع تاكنون مغفول مانده لجستيك تجاري هم در بخش خصوصي و هم در بخش دولتي و اركان سياستگذار نظام شكل گرفته است؛ بتوانيم روند رو به رشد عملکرد لجستیک کشور را به عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه کشور با شتاب بيشتري ادامه دهیم.