به گزارش خبرگو ،قریب به 2ماه پس از اعتراضات غیرمنتظره «نه به گرانیها» در گفتوگو با محمدباقر نوبخت- سخنگوی دولت- داستان اعتراضات را دوره کردیم؛ هرچند او همچنان تمایلی به باز کردن ماجرا نداشت اما پاسخهای مختصر او به رویدادهای پس و پیش ماجرا هم جالب توجه و تامل است.
میخواهم به 7دیماه که از اعتراضات نه به گرانی که در مشهد کلید خورد برگردیم؛ روزهایی که اعتراضات مردمی در گوشه و کنار کشور به راه افتاده بود و جمعی دولت را سیبل انتقاداتشان قرار داده بودند، در حلقه نزدیکان حسن روحانی چگونه سپری شد؟
التفات دارید که ما هم از طریق اخبار باخبر شدیم که عدهای این نظر را- دولت را مقصر گرانیها میدانند- دارند؛ البته برای ما آن صحبتها خیلی غیرمنتظره نبود. هرچند ما فکر میکردیم بعد از انتخابات فعالیتهای انتخاباتی تمام شده است اما همچنان فعالیتها انتخاباتیشان جمعی در کمپینی ادامه داشت، بهویژه اینکه اگر بخواهیم بحث گرانی مورد نظر عدهای را با دوره قبل مقایسه کنیم، اینکه تورم بالای 40درصد را به زیر 10درصد برسانیم گرانی است؟ یا اینکه در بحث رکود و رشد اقتصادی هم منتقدان بگویند رکود در شرایط منفی 8درصد رشد اقتصادی محسوس بود یا در شرایطی که رشد اقتصادی ما دورقمی شده است؟
این فقط آمار دولت نیست، مراجع جهانی هم بر این روند صحه گذاشتهاند؛ مثلا همین اواخر بهمنماه، صندوق بینالمللی پول (IMF ) رشد اقتصادی ایران در منطقه را بالا ارزیابی کرد. ایران در سال گذشته 81هزارمیلیارد دلار و در سال جاری 94هزار میلیارد دلار افزایش تولید خالص ملی داشته است. حالا در این شرایط عدهای بیایند و جیغ و داد گرانی سر دهند، نه درست است و نه منصفانه. اینها نشان میدهد خیلیها تلاش کردند با استفاده از احساس مردم در این شرایط، سود خودشان را از شرایط ببرند و فکر کردند مسیر برای خواستهها و افکار آنها هموار شده است اما توجه نداشتند که با باز شدن این مسیر، عدهای دیگر خارج از مسیر اعتراض گرانی خواهند آمد که حرفهای دیگری خواهند زد. کما اینکه همینطور هم شد؛ البته باید براین نکته تأکید کنم که وضع ما اصلا ایدهآل نیست و ما با توجه به آن شرایطی که تحویل گرفتیم هنوز تا شرایط ایدهآل فاصله زیادی داریم.
گفتید که از طریق اخبار از این اعتراضات باخبر شدید، تحرکات اخیر برایتان قابل پیشبینی نبود؟
اعتراضات اخیر برای دولت اتفاق غیرمترقبهای نبود. متأسفانه دولت در فراز و فرودهای گذشته با این دست مسائل روبهرو شده است و به همین دلیل هم ما کاملا با این موارد آشنا بودیم.
یعنی دولت از روند این اقدامات خبر داشت؟
از نظر سیستمهای اطلاعاتی ما در جریان بیشتر از آنچه به ظاهر اتفاق افتاد، قرار داشتیم و با جزئیات میدانستیم آنها چه میخواهند بکنند و از دامنه فعالیتهای آنها آگاه بودیم.
پس چرا دولت مانع بروز آن نشد؟ دولت نمیخواست مانع شود یا نمیتوانست؟
از نظر ما اهمیتی نداشت، چرا که ما در دولت با کارهای مهمتری روبهرو هستیم.
پس از اعتراضات، چطور در دولت برای بررسی این اعتراضات و دامنهدارشدنش جلسهای برگزار شد؟
الان به درستی در ذهنم نمانده است، اما اینکه جلسه فوقالعادهای در دولت برای بررسی این اعتراضات تشکیل شود نه، اینطور نبود. من چون عضو شورایعالی امنیت ملی هم هستم در جلسات فوقالعاده آنجا حاضرشدیم و موضوع را با دقت دنبال کردیم
همان شب شورایعالی امنیت ملی تشکیل جلسه داد؟
بله، موضوع در همان ساعات اولیه بررسی شد.
الان بیش از 3ماه از کلیدخوردن اعتراضات و بازداشتهایی که در پی آنها انجام شد میگذرد اما هنوز خاستگاه اعتراضات و چرایی دنبالهدار شدن آن برای مردم مشخص نشده است؛ منشأ این اعتراضات کجا بود؟
شما 2 بحث را مطرح کردید؛ یکی اینکه این اعتراضات را چه کسانی و با چه اهدافی مطرح کردند؟ و بحث دیگر اینکه این روند اعتراضی به کجا ختم شد؟ در کل باید در پاسخ به شما بگویم که تزریق حس ناامیدی و القای مشکلات و اینکه جوان ما احساس کند به بنبست رسیده است و امیدی برای آینده نداشته باشد حاصلش همین جیغودادها میشود.
یعنی شما رقبای دولت را عامل اولیه میدانید؟
بله، آنها بسترساز بودند. ما که نمیتوانیم نارضایتیهای موجود در جامعه را کتمان کنیم. نارضایتی در هر جامعه و هر کشوری وجود دارد و عدمتحقق خواستههایی که وجود دارد، همواره عامل شکلگیری نارضایتیهای اجتماعی است؛ بنا بر این کلیت موضوع، ماجرای پیچیده یا ویژهای نیست، منتها اینکه ما بیاییم و این دولت را عامل همه مشکلات عالم بدانیم و بخواهیم دولت فعلی را عامل رشد و تحقق خواستههای جامعه معرفی کنیم درست نیست. نکته جالبتر هم این است که آنهایی که میآیند و این دولت را عامل این ناامیدیها و مشکلات میدانند، در دولت منتسب بهخودشان شرایط بدتری را پیش روی مردم گذاشته بودند.
در روزهای ناآرامیها برخی از صاحبنظران و سیاستمداران که از چهرههای دلسوز دولت اعتدال هم هستند این انتقاد را به دولت وارد کردند که چرا سکوت را پیش گرفته و رئیسجمهور نمیآید به مردم از شرایطی که در آن گرفتار است بگوید. کنسلشدن گفتوگوی زنده تلویزیونی روحانی هم در همان روزهای اول مزید بر ابهام حامیان دولت شد که چرا دولت سکوت کرده است؛ ماجرای تعلل دولت در اعلام نظر قاطعانه در اینباره چه بود؟
نگاه ما در دولت به اعتراضات دی ماه بر این اساس بود که آن را یک موضوع درونخانوادگی میدانستیم. حالا اگر فرزندانمان آنقدر عصبانی بشوند که نسبت به موضوعی پرخاش هم بکنند، ما نباید علیهشان گارد سختگیرانه و سرکوبانه بگیریم، ما باید آنها را درک کنیم و تا آنجا که میتوانیم یا خواستههایشان را برآورده کنیم و یا واقعیت و مشکلات موجود را برایشان تبیین کنیم؛ به همین دلیل در آن روزها که از همه جهت محور انتقادات قرارگرفته بودیم خیلی خویشتنداری و خیلی تحمل میکردیم، چون میدانستیم اگر از هر طرف کسی به زمین بیفتد یک ایرانی است که به زمین افتاده است و به همین دلیل خیلی متأسف و ناراحت بودیم که چرا باید این اتفاق بیفتد. دولت از این اعتراضات خرسند نبود. بهنظر من تنها کسانی از این ماجرا خرسند شدند که فقط میتوانیم واژه دشمن را برایشان بهکار ببریم. دشمن هم آنهایی بودند که وقتی هر ایرانی به زمین میافتاد خوشحال بودند؛ کسانی مثل رؤسای جمهور اسرائیل یا آمریکا که از روند و استمرار ماجرا- اعتراضات نه به گرانی- خشنود بودند. در این میان حتی اروپا هم موضع سنجیدهای داشت اما برخی دشمنان شاد شدند.
ضعف اطلاعرسانی موضوعی است که به پاشنه آشیل دولتهای یازدهم و دوازدهم تبدیل شده است و همه منتقدان و دلسوزان دولتهای روحانی بر اینامر معترفند، چرا در دولت پتانسیلی برای رفع جدی این ضعف وجود ندارد؟
باخبرم که شورای اطلاعرسانی دولت که الان مسئولیتش با دکترمحمود واعظی، ریاست دفتر رئیسجمهور است، مدتی است جلسات منظمی را برنامهریزی کرده که بتواند با افکار عمومی در ارتباط باشد. قرار است این شورا پل ارتباطی مستقیمی باشد میان دولت و افکار عمومی؛ به این معنا که هم شرایط کار و دستاوردهای دولت را به افکار عمومی اطلاعرسانی کند و هم بدون واسطه در جریان خواستهها و نیازها و اولویتهای افکار عمومی قرار گیرد.
این روند برای اقناع مردم است یا اینکه با هدف حفظ سرمایه اجتماعی دولت، برای استمرار روند حضور اعتدالگرایان در قدرت اجرایی کشور کلید خورده است؟
ما تازه ازیک انتخابات بیرون آمدهایم و دولت هنوز خیلی بدهی به مردم دارد که در اولویت اولش باید به دنبال حل و رفع آنها- این بدهیها- باشد. اینکه از الان به فکر فزونخواهی سیاسی باشیم بیمهری بزرگی است. همه تلاش دولت این است که به اعتماد بزرگ مردم در انتخابات اردیبهشت 96 پاسخ درست و مناسبی بدهد، همه تلاش ما این است که بتوانیم به وعدههایمان عمل کنیم و مشکلات مردم را کاهش دهیم. ما میخواهیم شرایطی را فراهم کنیم که مردم از انتخاب این دولت، ناراضی یا پشیمان نباشند. اگر رضایت مردم از انتخاب دولت حاصل شود مورد دوم مورد نظر شما یعنی حفظ سرمایه اجتماعی جریان حامی این دولت هم خودبهخود میسر خواهد شد و مردم بازهم به همین جریان فکری رأی میدهند.
در دولت نگرانی بابت از دستدادن سرمایه اجتماعی وجود دارد؟
خیلی وقتها نگران از دست دادن اعتماد مردم به دولت هستیم؛ چراکه زمان و فرصت ما برای احقاق وعدههای انتخاباتی رئیسجمهور خیلی کوتاه است. 6ماه بیشتر از روی کار آمدن دولت نمیگذارد و زمان زیادی هم پیشرویمان نیست. درست است که همه روندهای ما، چه در ارتباط با رشد اقتصادی و چه در ارتباط با نرخ بیکاری نسبت به ۹ماه گذشته تقلیل پیدا کرده اما هنوز بیش از ۳میلیون و ۲۰۰ هزار بیکار در کشور داریم.