آشنایی ایرانیانِ سن‌فرانسیسکو با «سیل ساکنِ تفکراتِ...» داخل‌نشین‌ها

 نیما دهقانی که امروز جمعه 18 اسفند (هشتم مارس) نمایش «سیل ساکن...» را برای چندمین شب در سن‌فرانسیسکو اجرا می‌کند می‌گوید: «متاسفانه نا‌آگاهی و عدم وجود دیالوگ در این سال‌ها، هنرِ مهاجرین را ضعیف و صرفا به وسیله‌ای برای سرگرمی یا فعالیت‌های سیاسی تبدیل کرده است که مخصوصا دومی از کیفیت و عمق لازم برخوردار نیست.»

 

به گزارش خبرگو ، نیما دهقانی، نویسنده وکارگردان تئاتر و شاعر و طنزپرداز که این روزها برای اجرای نمایش «سیل ساکن تفکراتاذهان بی‌خودی ناآرام، رام یا عادی» در سن‌فرانسیسکو به سر می‌برد در مورد این اثربه خبرآنلاین گفت: «نمایش «سیل ساکن...» از معدود کارهای من است که داستانی به شکلکلاسیک ندارد و بیشتر چند نما از وضعیت زندگی یک زوج را نشان می‌دهد. دو عنصر شَک وارتباط، خرده موقعیت‌هایی می‌سازند که به صورت تکنیکال و مصنوعی تعلیق ایجاد می‌کند.»

 

او ادامه داد: «دو زوج واقعی و دو زوج احتمالا خیالی. تصویریاز تفکرات ناآرام مرد و زن که هر کدام در ذهنشان مردان و زنانی خیالی را تصور می‌کنن،مدام آدم‌های نمایش را قضاوت می‌کنند و تحلیل و بعدتر پارودیِ کانسپتِ انتظار در تئاترهایابزورد که در واقع شاید آینه‌ای برابر زندگی روزمره‌ ما باشد. این که همیشه منتظریمبرای چیزی که نمی‌دانیم چیست یا کیست. داستان پیچیدگی ذهنی این مرد و زن جوان که مدامبا سیال ذهن مرد از مسیر اصلی دور می‌شوند... که البته این دور شدن‌ها به درک بهترمخاطب از ذهن نویسنده یا شخصیت‌ها کمک می‌کند.»

دهقانی در مورد این که «سیل ساکن...» ترکیبی از نمایش و رسانه‌هایدیجیتال است هم توضیح داد: «نوشتن این متن را پنج سال پیش شروع کردم و در نسخه اولیهویدئوی زنده حضور پررنگی داشت به دلیل این که از لحاظ فرم و موضوع بخشی از کار بود.خاطرم هست که یک یا دو اجرا هم از آن در تهران و شهرستان توسط کارگردانان دیگریروی صحنه رفت، زمانی که من در ایران نبودم و طبیعتا اجراها را ندیدم. اما آن‌چه دردوران تحصیل یاد گرفتم و پروژه‌های مختلفی که در حوزه رسانه‌های دیجیتال انجام دادممرا به این سمت برد که از ویدئو، موزیک و برنامه‌نویسی برای داشتن تصاویر زنده اینتراکتیواستفاده بیشتری کنم.»

این نویسنده و کارگردان تئاتر تصریح کرد: «جدا از این که زوجداستان در حال ساختن یک فیلم هستند و وجود دوربین برای بازی بین صحنه‌های واقعیت وخیال روی صحنه الزامی است، ابزار ویدئو پروجکشن برای آماده کردن فضای ذهنی مخاطب نقشیتسهیل‌کننده دارد. ضمن این که به توجه به کوچک بودن سالن اجرا و البته محدود بودن بودجه‌مان،تصمیم گرفتیم به جای ساخت دکور تمام صحنه‌ها را با تصویرسازی دیجیتال و مینیمال درپس‌زمینه معرفی کنیم که بعضی از این تصاویر اینترکتیو هستند و بعضی صرفا موشن‌گرافیکیا ویدئو.»

کارگردان «شیوه صحیح استفاده از دستگاه» در مورد این که با توجهبه این که سابقه دیدن ترکیب نمایش با رسانه‌های دیگر را از او در ذهن داریم، می‌توانبه عنوان هنرمندی شناختش که این ترکیب را به وجه تمایز خود با دیگران تبدیل کردهاست یا خیر، گفت: «خوشحال می‌شوم اگر این وجه تمایز کارهایم باشد! گرچه در ایران هنرمندانبسیاری هستند که از ترکیب رسانه‌های مختلف استفاده می‌کنند اما شاید در حوزه تئاترکمتر شاهدش بوده‌ایم. من تقریبا در تمام کارهایم به نوعی از تکنولوژی استفاده کرده‌امو بعد از اجرای «شیوه صحیح استفاده از دستگاه» بیشتر سمت از رسانه‌های دییجتال رفتم.این رسانه‌ها می‌توانند چیزی به سادگی استفاده از ویدئو یا تصویر زنده در پروژه باشندیا برنامه‌نویسی یک اپلیکیشن مربوط به اجرای مورد نظر و یا طراحی یک پلتفرم برای اجرایاینترنتی. مهم این است که برای هر اجرا، مخاطب و بسترش را مدام تعریف و سعی کنیم بستررا طوری تغییر دهیم که پیام به بهترین شکل به مخاطب منتقل شود. برای من تکنولوژی نوعیتسهیل‌گر است در این مسیر.»

کارگردان «منو تلخک» در مورد این که چه شد که تصمیم گرفت درسان‌فرانسیسکو اجرا برود و آیا برای این اجرا از جایی از نظر مالی حمایت شده یا بهشکل خصوصی و با سرمایه شخصی عمل کرده است،افزود: «من تقریبا بعد از پنج سال است کهبه زبان فارسی تئاتر کار می‌کنم. سه سال اول از این پنج سال را، مشغول دانشگاه بودمو چاره‌ای نبود جز این که بیشتر برای مخاطب انگلیسی‌زبان کار کنم و دو سال بعد ازآن را هم مدام در سفر و مشغول کارهای شخصی بودم. تا این که برای کاری به سن‌فرانسیسکوآمدم و دوستان سالن سنترال‌استیج که توسط گروهی از عزیزان پیشکسوت تئاتر این منطقهاداره می‌شود لطف داشتند و پیشنهاد جمع کردن یک کار برای مخاطب فارسی‌زبان را دادندکه بعد از چندین ماه پیگیری بالاخره میسر شد.»

او ادامه داد: «این اجرا با سرمایه شخصی انجام می‌شود. با توجهبه مخاطب کم تئاتر، مثل چیزی که در ایران می‌بینیم، سرمایه‌گذارِ چندانی برای نمایشیبه زبان فارسی، خاصه جنسی که ما کار می‌کنیم، وجود ندارد و بیشتر علاقه بچه‌ها بودکه جا دارد از تک‌تکشان اسم ببرم و تشکر کنم برای انرژی و زمانی که گذاشتند. مهیارقبادی، ابوذر حاجی‌پور، سپیده ترقی‌کن، نرگس خالوغلی، محمد صدیقی، خلیل انوار، شقایققاسمیان، نگار آصف، عماد هاشمی و شکوه احمدی اعضای این تیم بودن که بودنشان درکنار حمایت‌های عزیزان سنترال‌استیج برای مهیا کردن فضای تمرین موثر بود.»

دهقانی در مورد مزایای اجرا در سن‌فرانسیسکو توضیح داد: «تجربهچالش ساختن فضای مناسب برای مخاطب خارج از ایران. چه مخاطبی که سال‌ها قبل به اینجا آمده و چه مخاطبی که جدیدا مهاجرت کرده است. این تجربه‌ای بسیار بسیار متفاوت باتجربه اجرا برای مخاطب در داخل ایران است. تلاش گروه این بود که متنی را که با مناسباتاجتماعی داخل ایران و برای مخاطب داخل ایران نوشته شده، بازسازی کند و برای مخاطبخارج از ایران تغییر دهد. البته در اجراهای آتی این نمایشنامه با سوپرتایتل و حتی اجرایبخش‌هایی به انگلیسی قصد داریم که مخاطب انگلیسی زبان را هم با کارهای معاصر تئاترایران آشنا کنیم.»

او ادامه داد: «البته بحث بسیار مهم، مساله هنر ایرانیانِ خارجاز کشور است. خوشبختانه نسل‌ جدید در حال نوآوری و نشان دادن پتانسیل واقعی هنرمندانایرانی هستند اما فضا بسیار محدود است و مخاطب، چه ایرانی باشد و چه غیرایرانی به شکلعجیبی به یک الگوی قدیمی و تکراری عادت کرده است. قضیه در حوزه موسیقی فرق می‌کند،چون اسپانسر زیاد است و گروه‌های ایرانی زیادی تورِ خارج از کشور می‌گذارند اما درحوزه تئاتر به دلایل مختلف شاید گروه‌های زیادی نباشند که فعالیت می‌کنند.»

دهقانی افزود: «اگر کمی بازتر نگاه کنیم این موضوعی است کهفهمیدنش به مطالعه نیاز دارد؛ این فاصله عمیق بین نسل‌ها و مهاجرین که هنر صرفا ازنوع سرگرم‌کننده‌اش متصل‌کننده‌شان است. به عقیده من تئاتر به شدت می‌تواند  نقش پررنگی در انتقال فضای سیاسی و اجتماعی داخلایران به خارج از ایران داشته باشد. اما متاسفانه نا‌آگاهی و عدم وجود دیالوگ در اینسال‌ها، هنرِ مهاجرین را ضعیف و صرفا به وسیله‌ای برای سرگرمی یا فعالیت‌های سیاسیتبدیل کرده است که مخصوصا دومی از کیفیت و عمق لازم برخوردار نیست.»

او در پایان این قسمت از صحبت‌های خود گفت: «مخاطب غیرایرانیاز هنرمندان ایرانی در حوزه نمایش، صرفا کارهای انتقادی می‌بیند که به دلیل همان فاصله‌ایکه عرض کردم شاید کاملا هم با واقعیت منطبق نباشد و من دلیل عدم موفقیت بسیاری از اینجریان‌ها را در عدم آشنایی‌شان با نبض جامعه می‌دانم. امیدوارم با کار تئاتر بتوانیمحداقل بخشی از این آگاهی را منتقل کنیم، مخصوصا به کسانی که سال‌ها در ایران نبوده‌اندو همین طور به غیر ایرانیانی که مشتاقند با هنر معاصر و لایه‌های اجتماعی و فرهنگیحال حاضر داخل ایران آشنا شوند.»

دهقانی در مورد ادامه پیدا کردن اجرای «سیل تفکرات...» در خارجاز کشور هم گفت: «این اجرا قرار بود فقط دو شب باشد اما با استقبال خیلی خوبی مواجهو دو شب دیگر هم تمدید شد که آخرین آن امروز جمعه 18 اسفند (نهم مارس) در منطقه سنفرانسیسکو، برکلی انجام می‌شود. ما در حال برنامه‌ریزی هستیم که اجرا را در شهرهایلس آنجلس، بوستون، سیاتل، نیویورک، تورنتو و ونکوور هم روی صحنه ببریم و در حال رایزنیبا انجمن‌های دانشجویی و حامیان مالی هستیم. البته از هر پیشنهادی برای گذاشتن توراجرا در شهرهای مختلف استقبال می‌کنیم.»

خبرگو
تازه ترین اخبار ایران و جهان

 

تصاویر

Top