به گزارش خبرگو ، دفتر معاونت فرهنگی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی با ترجمه فصل سوم گزارش سیاست ها و روند های گردشگری سازمان همکاری و توسعه اقتصادی به بررسی تطبیقی سیاست های مالیاتی و عوارض در صنعت گردشگری پرداخته است. در این گزارش آمده است که در بسیاری از کشورها، مالیات ورود و خروج به خصوص مالیات مربوط به سفرهای هوایی پدیده ای جدید به شمار می رود، که درواقع نمایانگر رشد و مقرون به صرفه بودن سفرهای هوایی بین المللی در ۲۰ سال گذشته و به خصوص با شروع قرن جدید است. در عوض این رشد، منجر به افزایش هزینه های مربوط به تأمین زیرساختهای لازم، امنیت و خدمات به مسافران و نگرانی های روزافزون درباره آثار این رشد بر محیط زیست، شده است. کشورها در پاسخ به این مطلب، مالیات ها، هزینه ها و عوارضی را مطرح کردند که بتواند در تأمین مخارج روزافزون ارائه خدمات و در مواردی تشویق به رفتارهای سازگار با محیط زیست به آنها کمک کند.

در میان کشورهای مورد بررسی، ۱۶ کشور موفق شدند یک مالیات یا بیشتر را شناسایی کنند که به طور خاص به سفرهای هوایی در سطوح ملی مربوط باشد. بیشتر این مالیات ها به شکل عوارض فرودگاهی بوده (شامل، هزینه های فرود و انتظار هواپیماها، عوارض قرار دادن هواپیما در فرودگاه و عوارض پایانه های هوایی)، که در اکثر فرودگاه های بین المللی اعمال می شود و درآمدهای این مالیات ها صرف پوشش هزینه های فرودگاهی شده و اغلب در فرودگاه های مختلف در یک کشور متفاوت است. دیگر دسته های اصلی مالیات ها شامل مالیات، هزینه ها و عوارض مربوط به امنیت و خروج از فرودگاه (مانند مالیات حمل و نقل هوایی، مالیات بلیت هواپیما و عوارض گمرکی مسافران هوایی) است، که جزئیات آن در زیر آمده:

تحریک رفتار سازگار با محیط به واسطه افزایش قیمت بلیت

مالیات حمل و نقل هوایی در استرالیا در سال ۲۰۱۱ مطرح شد، بدین صورت که هر مسافری که توسط فرودگاه های استرالیا از کشور خارج می شود باید آن را بپردازد، مگر اینکه شامل معافیت شود. هدف از اعمال این مالیات تحریک رفتار سازگار با محیط به واسطه افزایش قیمت بلیت ها است. نرخ فعلی آن برای پروازها در مسافت های کوتاه (۷ یورو(، متوسط (۱۵ یورو) و طولانی (۳۵ یورو) می باشد که از ژانویه ۲۰۱۳ اجرا شد. نرخ مربوط به پرواز در مسافت های کوتاه و متوسط پس از تجدیدنظر، از نرخ ابتدایی تعیین شده برای آنها یعنی ۸ و ۲۰ یورو کاهش یافت، درحالی که نرخ مصوب برای مسافت های طولانی بدون تغییر باقی ماند. این مالیات در تاریخ سپتامبر ۲۰۱۴ مجدداً بررسی میشود. در کرواسی، هم مسافران داخلی و هم بین المللی که از فرودگاه ها سفر می کنند، باید هزینه خروج بپردازند (به استثنای مسافران ترانزیت، مسافرانی با بلیت هایی با شناسه خدمات ۰۰ و ۹۰ و کودکان زیر ۲ سال(. این مالیات در سال ۲۰۱۰ معرفی شد و هزینه آن از آن زمان تا به حال ۱.۳۷ یورو برای پروازهای بین المللی و ۰.۶۸ یورو برای پروازهای داخلی و حمل و نقل است. درآمدهای به دست آمده از این طریق برای تأمین مالی آژانس حمل و نقل هوایی کشور کرواسی صرف می شود.

در جمهوری چک دو نوع اصلی از مالیات های هوایی وجود دارند که تنها مسافرانی که از فرودگاه شهر پراگ برای خروج یا ترانزیت استفاده می کنند، ملزم به پرداخت هر دو نوع این مالیات ها هستند. مالیات خروج در پنج سال گذشته، مبلغ آن از ۵۲۵ کرون به ۵۶۵ کرون درحال حاضر رسیده است، درحالی که مالیات ترانزیت  در همین بازه زمانی از ۱۹۰ کرون به ۲۰۵ کرون افزایش یافته است.

عوارض فرودگاهی برای مسافران به منظور پوشش هزینه های فرودگاهی تعیین شده که هر مسافری به غیر از مسافران ترانزیت که از استونی با پروازهای خارجی سفر می کنند، باید آن را پرداخت کنند. هزینه این مالیات که برای پوشش هزینه های فرودگاهی در نظر گرفته شده است،  با کاهش سالیانه از مبلغ ۹.۹۱ در سال ۲۰۰۸ به مبلغ ۷.۹۳ در سال ۲۰۰۹ و مبلغ ۷.۰۳ در حال حاضر رسیده است.

مالیات هواپیمایی کشوری در فرانسه، مالیاتی است که باید توسط هر حامل هوایی عمومی که مسافر، بار و یا بسته پستی را از قلمرو فرانسه سوار می کند، بپردازد. مالیات هواپیمایی کشوری در سال ۲۰۰۶ تصویب شد و نرخ های کنونی آن برابر است با:

یک یورو برای هر مسافری که به  قصد سفر در  درون فرانسه و یا به مقصد دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا سوار هواپیما می شود )یا هر منطقه دیگری که عضو تفاهمنامه منطقه اقتصادی اروپا و یا اتحادیه سوئد هستند(، که این مبلغ در سال ۲۰۰۸ برابر ۳.۹۲ یورو بوده است.

مبلغ ۷.۷۵ یورو برای هر مسافری که جهت سفر به مقاصد دیگر سوار هواپیما دیگر می شود که این مبلغ نیز در سال ۲۰۰۸ برابر ۷.۰۴ یورو بوده است.

مالیات مسئولیت مشترک برای بلیت های هواپیما باید به تعداد مسافرانی که از فرانسه (چه به قصد سفر در درون فرانسه یا خارج از آن) سوار یک هواپیما می شوند و البته به غیر از مسافران ترانزیت، پرداخت شود. این مالیات در سال ۲۰۰۶ مطرح شد و مبالغ قابل پرداخت برای آن مطابق زیر است:

۱.مبلغ یک یورو برای تمام مسافرانی که در درون فرانسه، به مقاصد بخش ها و سرزمین های خارجی فرانسه، یا دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا سفر می کنند(یا هر منطقه دیگری که عضو تفاهمن امه منطقه اقتصادی اروپا و یا اتحادیه سوئد هستند.) ۲. مبلغ ۴ یورو برای مسافرانی که به دیگر مناطق سفر می کنند. نرخ این مالیات طی پنج سال گذشته ثابت بوده است.

مالیات بلیت هواپیمایی آلمان در سال ۲۰۱۱ معرفی شد و هدف از آن ترغیب رفتار سازگار با محیط زیست از طریق افزایش قیمت بلیت ها بود. این مالیات ها به دسته های مختلف تقسیم شده و در زمان رزرو جا برای مسافرانی که قصد خروج از طریق فرودگاه های آلمان را دارند، اخذ می شوند.

در سال ۲۰۰۱ در یونان، مالیات مسافر(عوارض توسعه و نوسازی فرودگاه) مطرح شد، که در آن هر مسافری(بالای ۵ سال سن)که از فرودگاه های آن کشور سفر می کند، به غیر از مسافران ترانزیت و مسافرانی که می خواهند با وسیله نقلیه دیگری سفر کنند، ملزم به پرداخت این مالیات هستند. تمام درآمدهای ناشی از عوارض توسعه و نوسازی فرودگاه برای تأمین مالی عملیات ها و هزینه های سرمایه گذاری در فرودگاه های کشور، شامل تجهیز، نگهداری، بهبود و توسعه به مصرف خواهند رسید. نرخ کنونی مالیات مسافر برای افرادی که به مقاصدی غیر از اتحادیه اروپا سفر می کنند، برابر با  ۲۲ یورو و برای آنهایی که به اتحادیه اروپا، منطقه اقتصادی اروپا(نروژ، ایسلند، لیختن اشتاین) و سوئیس سفر می کنند، برابر با ۱۲ یورو است.

مالیات مربوط به سفرهای هوایی در ایرلند در سال ۲۰۰۹ مطرح شد و هر مسافری که این کشور را از طریق آسمان ترک می کند، ملزم به پرداخت آن است. در ابتدا، نسبت به فاصله مقاصد از فرودگاه دوبلین، دو گروه نرخ برای این مالیات وضع شد.

حذف مالیات مربوط به سفرهای هوایی در ایرلند

۲ یورو برای هر نفر که به مقاصدی تا فاصله ۳۰۰ کیلومتری این فرودگاه و ۱۰ یورو برای هر مسافری که به دیگر مقاصد پرواز می کردند. در ماه مارس ۲۰۱۱ ، نرخ استانداردی به مبلغ ۳ یورو برای هر نفر تعیین شد و در اکتبر سال ۲۰۱۳ اعلام شد که در تاریخ آپریل سال ۲۰۱۴ دیگر مبلغی اخذ نخواهد شد.
حذف مالیات مربوط به سفرهای هوایی بخشی از فرآیند تخصیص خطوط هواپیمایی جدید برای ایرلند است. زمانی که این مطلب اعلام شد، دولت بیان کرد که عکس العمل خطوط هواپیمایی به این تغییر را بررسی خواهد کرد و اگر این کار آثار مورد نظر را نداشته باشد، این مالیات مجددا اعمال خواهد شد. پاسخ اولیه خطوط هواپیمایی بسیار مثبت بود و تأیید ایجاد تعدادی خطوط هوایی جدید برای فرودگاه های ایرلند در سال ۲۰۱۴ را به همراه داشت.

رژیم اشغالگر قدس مالیات های عوارض حمل و نقل هوایی و عوارض گمرکی مسافران هوایی را در سال ۱۹۹۴ بدین نحو معرفی کرد:  هر مسافری که قصد دارد از طریق آسمان وارد این کشور شده یا از آن خارج شود ملزم به پرداخت این مالیات ها است. هدف از اخذ این مالیات ها صرفاً ایجاد درآمدهایی برای پوشش هزینه های امنیت و رفت و آمدهای مسافران در فرودگاه های بین المللی بوده و نرخ فعلی آن ۱۳ دلار برای هر مسافر است که این نرخ در پنج سال گذشته افزایشی نداشته است.

پرداخت مالیات امنیت هواپیمایی کشوری در نیوزلند

تمام مسافرانی که با پرواز از فرودگاه نیوزیلند سفر می کنند، ملزم به پرداخت مالیات امنیت هواپیمایی کشوری هستند، که از درآمدهای آن برای تأمین بودجه برنامه نظارت بر تأمین امنیت سازمان هواپیمایی کشوری استفاده می شود و این برنامه از امنیت هواپیماهایی که در داخل کشور پرواز می کنند، اطمینان حاصل می کند. این مالیات در سال ۲۰۰۲ مطرح شد و نرخ آن از یک دلار نیوزلند در سال ۲۰۱۲ به نرخ ثابت ۱.۵ دلار رسیده است.

عوارض تأمین امنیت مسافران داخلی و بین المللی در سال ۱۹۹۸ معرفی شد که این مالیات به مسافران قبل از خروج آنها و برحسب پروازهای داخلی و بین المللی که از فرودگاه های نیوزیلند اتفاق می افتد، تعلق میگیرد که درواقع مبلغ آن با قیمت بلیت محاسبه می شود.

برای دیگر مقاصد بین المللی اسلواکی، عوارض خدمات به مسافر باید توسط متصدیان برای هر مسافر خروجی در پروازهای زمانبندی شده و زمانبندی نشده، پرداخت شود. مبلغ کنونی این عوارض برای پروازهای بین المللی (بدون مالیات بر ارزش افزوده)  ۱۶.۲۶ یورو است، درحالی که این مبلغ برای پروازهای داخلی (بدون مالیات بر ارزش افزوده) ۶.۳۰ یورو در براتیسلاوا/ رودگاه ام.آر. استفانیک و مبلغ ۱۰.۴۵ یورو در فرودگاه کوشیتسه است. مبلغ این عوارض برای افرادی که در داخل این کشور سفر می کنند، ۵۰ درصد مبلغی است که مسافران خروجی پرداخت می کنند.

مالیات خروج مسافران هوایی همان عوارض خدمات به مسافران در آفریقای جنوبی است که باید توسط دارنده، متصدی و یا نماینده یک هواپیما آن را پرداخت کنند و بدین وسیله به تأمین بودجه عملیاتهای هوانوردی و خدمات مسافران برای تسهیل خروج کمک کنند. این هزینه برای هر  مسافری که کشور را از طریق آسمان ترک میکند، محاسبه می شود و مبلغ آن بسته به نوع پرواز متفاوت است(منطقه ای یا بین المللی). مبلغ فعلی این عوارض که در سال ۲۰۰۰ معرفی شد، برای هر فرد در پروازهای منطقه ای برابر با ۱۰۰ رند و در پروازهای بین المللی برابر با ۱۹۰ رند است.

عوارض خدمات به مسافران که برای هر مسافر وضع می شود به منظور تأمین منابع لازم برای مخارج عملیاتی و سرمایه ای مربوط به خدمات و تجهیزات مختلف فرودگاهی که در فرودگاه های آفریقای جنوبی در اختیار مسافران قرار می گیرد، به مصرف میرسد. نرخ این عوارض درحال حاضر برابر با ۱۲۰ رند برای پروازهای داخلی، ۲۴۹ رند برای پروازهای منطقه ای و ۳۲۸ رند برای پروازهای بین المللی است.

عوارض تأمین امنیت مسافران پرواز در سال ۲۰۱۲ معرفی شد که این عوارض در فرودگاه آفریقای جنوبی مستقیماً از مسافران خروجی اخذ می شود. درآمدهای حاصل شده از این عوارض صرف  سازمان هواپیمایی کشوری آفریقای جنوبی می شود تا با کمک آن بتواند وظایف قانونی خود را که شامل تأمین امنیت و ایمنی مسافران با نظارت بر اشخاص و دارندگان گواهینامه/مجوزها می شود را به انجام برساند. مبلغ این عوارض درحال حاضر ۱۱۶ رند(بدون مالیات بر ارزش افزوده) برای مسافران بین المللی، ۴۲ رند برای مسافران داخلی و ۲۴۲ رند برای هر مسافر عازم کشورهای عضو اتحادیه اعتباری فدرال سن آنتونیو، است.

در آفریقای جنوبی عوارض خدمات هماهنگی پرواز در سال ۲۰۱۲ مطرح شد تا به اجاره و مدیریت تجهیزات و خدمات امنیتی کمک کرده و از طریق آن اطمینان حاصل شود که میان مسافری که درحال سوار شدن به هواپیما است، دارنده بلیت و بارهای تحویل داده شده، کنترل و ارتباط مناسبی وجود دارد. نرخ آن درحال حاضر ۲۱ رند برای هر مسافر است.

در کنار مالیات های هوایی متعدد ذکر شده در بالا، انگلستان در سال ۱۹۹۴ عوارض گمرکی مسافران هوایی را معرفی کرد که برای هر مسافر در پروازهای هوایی از فرودگاه این کشور وضع شد. هدف از وضع عوارض گمرکی مسافران هوایی کسب درآمد از صنعت هواپیمایی بود، اما پیش بینی می شد که با تأثیر بر ترافیک هوایی، آثار زیست محیطی مطلوبی به همراه خواهد داشت. نرخ اولیه آن برای پروازهای داخلی و اتحادیه اروپا برابر با ۵ پوند انگلیس و برای مقاصد دیگر ۱۰ پوند بود.