به گزارش خبرگو ،به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، لیلی نیاکان مدیر طرح کاوش‌های نجات‌بخشی سد سیمره امروز یکشنبه ۲۴ دی ۹۶ با اعلام خبر آغاز سومین فصل کاوش‌های نجات‌بخشی تنگه‌کافری گفت: سومین فصل کاوش‌های باستان‌شناسی در تنگه‌کافری بخشی از حوضه آبگیر سد سیمره در محوطه‌های گورستان و استقرار چم پاپی و کوشک رویه در استان ایلام را شامل می‌شود.
او افزود: این حوزه فرهنگی را تاکنون می‌توان یکی از مهم‌ترین محوطه‌های از هزاره چهارم پیش از میلاد تا دوره ساسانی در این محدوده جغرافیایی به حساب آورد.
این باستان‌شناس با اشاره به این نکته که کاوش‌های صورت‌گرفته در این حوزه فرهنگی به‌صورت پروژه نجات‌بخشی و با همکاری شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران انجام می‌شود، تصریح کرد: انجام این طرح باعث شناخت بیشتر ویژگی‌های استقراری از هزاره چهارم پیش از میلاد تا دوره ساسانی در این محدوده جغرافیایی شده است.
به گفته نیاکان، بر اساس نتایج بررسی‌های اولیه که بر روی این محوطه با توجه به پایین آمدن تراز آب در سال ۱۳۹۴ به انجام رسید تنگه کافری را می‌توان یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های استقراری از دوران نوسنگی تا کنون دانست.
او اظهار کرد: در این فصل تمرکز کاوش‌های نجات‌بخشی بر روی گودال‌های سود جویان فرهنگی و آبکندهایی که بر اثر پایین آمدن تراز آب دریاچه بقایای از معماری اثار آشکار شده بود متمرکز است.
نیاکان با اشاره به اینکه کارگاه‌های ایجادشده به ابعاد متفاوت از ۵ در ۵، و ۱۰ در ۱۰ متر ایجاد شده است، افزود: به دلیل گسترش ساختارهای معماری و آثار سفالی و ادوات سنگی و دیگر آثار ارزشمند به دست آمده کارگاه‌هایی به ابعاد ۱۲ در ۱۲ و ۱۸ در ۲۸ متر با ساختارهای معماری فاخر وسعت یافت.
مدیر طرح کاوش‌های نجات بخشی سد سیمره افزود: در ادامه بررسی و کاوش به‌دلیل غنای آثار و مهم بودن فازهای فرهنگی ساختارهای استقراری هزاره چهارم تا هزاره سوم نیز در این دوره سه کارگاه ایجاد شد.
او اظهار کرد: ساختارهای معماری این دوره از قطعات سنگ‌های رودخانه‌ای به‌صورت خشکه چین با ملاط گل با چیدمانی منظم به شکل اتاق‌های با ابعاد کوچک و متوسط با ورودی و کف‌های با اندود گل و کف‌های سنگ چین همراه با سفال‌هایی مربوط از هزاره چهارم پیش از میلاد بر روی سطح شیبدار بستر صخره‌ای شکل گرفته بود.
دوره‌های ۶هزار ساله
این باستان‌شناس گفت: با توجه به آثار شاخصی چون سفال‌های لبه واریخته و دیگر آثار مرتبط با این دوره فرهتگی می‌توان تاریخ‌گذاری این دوره را تا کنون به هزاره چهارم پیش از میلاد در این حوزه فرهنگی نسبت داد که البته کاوش همچنان ادامه دارد.
او از دیگر اهداف اصلی این فصل کاوش را ادامه شناسایی بقایای ساختارهای فاخر معماری از دوره ساسانی اعلام کرد که پس از پایین آمدن تراز آب در فصل گذشته مجددا بخشی از این سازه معماری آشکار و پس از کاوش بقایای ساختاری یک بنای حکومتی با پلانی مشخص از این دوره مشخص شد.
نیاکان تصریح کرد: این روند، پس از نقشه‌برداری، مستندنگاری و مطالعات تاریخی و باستان‌شناسی و عملیات سامان‌دهی و حفاظت این بنای فاخر با هم اندیشی با پژوهشکده ابنیه و بافت‌های فرهنگی تاریخی و پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار فرهنگی‌تاریخی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری برای جلوگیری از تخریب بیشتر که بخشی از تاریخ معماری این حوزه فرهنگی را در دوره ساسانی رقم می‌زد حفاظت و پوشانده شد.
این باستان‌شناس اعلام کرد: مطالعات باستان‌شناسی و دیگر آثار به‌دست‌آمده در این فصل همچنین نشان داد که فرایند فوق می‌تواند باعث پی بردن به دیگر فازهای مختلف تاریخی این دوره و وسعت گسترش این ساختار معماری به صورت استقراری منسجم در این محدوده جغرافیایی باشد.
او گفت: بنابراین در این فصل کاوش هدف برای ادامه شناخت این مجموعه استقراری همزمان با شناخت فضاهای جدیدی بودکه مرتبط با فضاهای پیشین می‌توانست وجود مجموعه دیگری از بناهای وابسته به این مراکز حکومتی را با اجرای همان پلان معماری که در فصل گذشته به دست امده بود آشکار کند.
شناسایی بنای ستون‌دار
نیاکان آثار معماری به‌دست‌آمده در این فصل را تاکنون شامل بنای ستون‌دار با ایوان و رواق‌هایی همراه با طاق‌های قوسی شکل، طاقچه‌ها، پایه ستون‌های برجای‌مانده و بقایایی از کف‌های گچی و گچ‌بری‌هایی نفیس و اشیای فلزی و سفالینه‌های شاخص این دوره اعلام کرد.
به گفته این باستان‌شناس، کشف این ساختارهای معماری به هم پیوسته و دیگر آثار فاخر در تنگه کافری بیانگر برخورداری این محدوده جغرافیایی در زمان خود از یک ساختار نظاممند اقتصادی در این حوزه فرهنگی بوده است.
او در پایان تصریح کرد که ادامه پژوهش‌ها در این حوزه فرهنگی می‌تواند روند تغیرات فرهنگی و جمعیتی را در دوره‌های زمانی ذکرشده روشن کند.
