به گزارش خبرگو ، ایجاد فضایی سالم و رقابتی در هر صنعت مقدم بر سایر موضوعات تاثیرگذار و یکی از مهم‌ترین ارکان در تشکیل ساختار تنومند و پویای آن است. بازیگرانی که در فضای سالم یک صنعت فعالیت کنند خود نیز در حفظ فضای حاکم بر آن تلاش می‌کنند چراکه مزیت ثبات بازار و قابل‌اعتماد و اتکا بودن آن در نهایت به بازیگران فعال در این اکوسیستم سرریز شده که این موضوع باعث شتاب گرفتن ماشین خلق ارزش در آن صنعت می‌شود. صنعت بیمه با توجه به ماهیت اطمینان‌بخشی و تکیه‌گاهی خود در اقتصاد، بازیگری تاثیرگذار است. صنعتی که نقش نیروی انسانی در آن نسبت به فاکتور سرمایه مهم‌تر بوده و تعیین‌کننده اصلی بازی محسوب می‌شود. هسته روند فعالیت در صنعت بیمه بر دوش نیروی انسانی است چراکه مراحل شناسایی، ارزیابی و مدیریت ریسک تماماً نیازمند نیروی انسانی ماهر و متخصص و به‌اصطلاح کاربر‌تر است.
اولین انتقادی که شاید در ارتباط با سایر صنایع دامن‌گیر صنعت بیمه باشد، عدم درک درست از صنایع مقابل و غافل بودن از نیازهای اصلی آنها است. نوک پیکان انتقادها بی‌تردید به کم بودن نیروی متخصص و آشنا با خم‌و‌چم کار در این صنعت نشانه می‌رود. شاید سنجش کیفیت دانش نیروی انسانی فعال در صنعت بیمه چندان آسان نباشد اما آنچه در گزارش حاضر در پی آنیم بررسی کمیت نیروی انسانی در صنعت بیمه است.
صنعت بیمه کشور در سال 91 معادل 17هزار و 621 نفر کارمند شاغل در خود جای داده است که این تعداد در سال 95 به عدد 18هزار و 751 نفر رسیده است که حاکی از رشد 6.4درصدی در این بازه پنج‌ساله است. حق بیمه‌ای که در سال 91 تولید شده معادل 131هزار و 567میلیارد ریال و در سال 95 معادل 280هزار و 175میلیارد ریال گزارش‌شده است که رشدی حدود 113درصد در بازه زمانی پنج‌ساله ثبت کرده است. اگر سال 91 را به‌عنوان سال پایه در نظر بگیریم و تورم ثبت‌شده در بازه زمانی ذکرشده (مجموع تورم از سال 92 تا 95 معادل 71.2درصد بوده است) را اعمال کنیم، حق بیمه تولیدی در سال 95 به عدد 163هزار و 654میلیارد ریال کاهش می‌یابد. در این پنج سال رشد حقیقی (بدون لحاظ تورم) حق بیمه تولیدی معادل 24.38درصد تخمین زده می‌شود.
همان‌طور که مشخص است تعداد نیروی انسانی با سرعت رشد حق بیمه تولیدی نتوانسته همراه باشد. هر چند رشد این دو نباید شبیه هم باشد اما زمانی که این صنعت در حال رشد و بزرگ شدن است انتظار می رود به منظور پاسخگویی به تعهدات بیشتری که پذیرفته شده عوامل در اختیار خود را افزایش دهد. یکی از دلایل عدم رشد متناسب می‌تواند حضور تکنولوژی و جایگزینی آن با نیروی انسانی باشد.
در سال 95 بیمه ایران 4195 نفر، بیمه مرکزی 451 نفر و بیمه آسیا 2569 نفر نیروی شاغل داشته‌اند. تعداد نیروی کار سایر شرکت‌ها در شکل نشان داده‌شده است(شکل1). اعداد ذکرشده به آن معناست که بیمه ایران در سال 95 سهمی 22.4درصدی و بیمه مرکزی 2.4درصدی از تعداد کارکنان کل صنعت را در اختیار داشته‌اند.
بخش دولتی 27درصد و بخش غیردولتی 73درصد از کل تعداد نیروی انسانی فعال در صنعت بیمه را به خود اختصاص داده‌اند. لازم به ذکر است در همین سال سهم بخش دولتی از حق بیمه تولیدی 38 درصد و سهم بخش غیردولتی 62 درصد گزارش‌شده است(شکل2).
سهم بخش دولتی از حق بیمه تولیدی در بازه زمانی پنج‌ساله از عدد 45.56درصد در سال 91 به عدد 38درصد در سال 95 کاهش‌یافته است. همچنین سهم این بخش از نیروی انسانی در همین دوره از 28.8درصد به عدد 24.8درصد کاهش داشته است. بخش غیردولتی توانسته سهم خود را به مرور زمان افزایش دهد.
در سال 91 سهم آن از حق بیمه تولیدی 54.44درصد و در سال 95 عدد 62درصد را ثبت کرده است. نیروی انسانی نیز در بخش غیردولتی روندی رو به رشد داشته است. در سال 91 سهم 71.2درصدی و در سال 95 سهم 75.2 درصدی را در خود جای‌داده است. با معیار سال 95 بخش غیردولتی به ازای هر یک درصد سهم از بازار 1.2 درصد از سهم نیروی انسانی را در اختیار داشته که حاکی از سهم بالای اشتغال نسبت به بخش دولتی آن است(شکل3).
از زاویه تحصیلات افراد شاغل در این صنعت باید گفت در سال 95 معادل 53درصد از کارکنان شاغل در بخش صنعت بیمه دارای مدرک لیسانس، 19درصد دارای مدرک دیپلم و پایین‌تر، 18 درصد فوق‌لیسانس و بالاتر و 10 درصد داری مدرک فوق‌دیپلم بوده‌اند. با نگاهی به روند پنج‌ساله که در شکل چهار مشخص است سهم افرادی که دارای مدرکی پایین‌تر از لیسانس هستند در حال کاهش است و سهم افرادی که مدرک تحصیلی بالاتری از لیسانس دارند رو به افزایش است. می‌توان ادامه تحصیل کارکنان شاغل را یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد چنین تغییر و تحولی در مدارک تحصیلی نیروی انسانی این صنعت دانست.
59 درصد این افراد در همین سال تا 10 سال، 25درصد از 11 تا 20 سال و 16درصد بیشتر از 20 سال سنوات خدمت داشته‌اند. همچنین 68درصد کارکنان صنعت بیمه مرد و 32درصد آنها زن بوده‌اند
چالش نیروی انسانی ماهر برای صنعت بیمه شاید بیش از هر صنعت دیگری به چشم آید. ماهیت این صنعت به صورتی است که باید با مسائل فنی سایر حوزه‌ها و صنایع دیگر آشنایی کافی داشته باشد. فرایند بیمه‌گری و شناسایی و ارزیابی ریسک در موضوعاتی که بیمه ورود پیدا می‌کند با خود انتظاراتی را به دنبال دارد. صنایع مختلف که از بیمه جهت انتقال ریسک خود کمک می‌گیرند انتظار دارند علاوه بر دریافت بهترین خدمت و با قیمت مناسب، ریسک‌شان را به درستی مدیریت کنند. مدیریت بی‌نقص و انجام درست مسئولیت سنگینی که بر دوش صنعت بیمه است، نیازمند نیروی متخصص و انباشت‌دانش به‌روز و قابل اتکا است. لذا صنعت بیمه لازم است با سرعت بیشتری مسیر توانمندسازی نیروی انسانی (از بعد کمی و کیفی) را دنبال کند.
