همه تلاش ما این است که به وعده‌هایمان عمل کنیم و مشکلات مردم را کاهش دهیم

محمدباقر نوبخت معاون رییس جمهور و رییس سازمان برنامه و بودجه کشور، مصاحبه‌ای را با روزنامه همشهری داشته‌اند که در سالنامه سال 1396 منتشر شده است.

 

به گزارش خبرگو ،متن کامل مصاحبه را در ذیل می‌خوانید:

همه تلاش دولت این است که به اعتماد بزرگ مردم در انتخابات اردیبهشت 96 پاسخ  درست و مناسبی بدهد.

می‌خواهم به7دی ماه که از اعتراضات نه به گرانی که در مشهد کلید خورد برگردیم، روزهایی که  اعتراضات مردمی در گوشه و کنار کشور به راه افتاده بود و جمعی دولت را سیبل انتقاداتشان  قرار داده بودند در حلقه نزدیکان حسن روحانی چگونه سپری شد؟

التفات دارید که ما هم از طریق اخبار  باخبر شدیم که عده ای این نظر را- دولت را مقصر گرانی‌ها می‌داند-  دارند، البته برای ما آن صحبت‌ها خیلی غیرمنتظره نبود، هرچند که ما  فکر می‌کردیم بعد از انتخابات  فعالیت‌های انتخاباتی تمام شده است اما همچنان فعالیت‌های انتخاباتی جمعی در کمپینی ادامه داشت بویژه  اینکه اگر بخواهیم بحث گرانی مورد نظر عده ای را بخواهیم با دوره  قبل مقایسه  کنیم، اینکه تورم  بالای 40 درصد را به زیر 10 درصد برسانیم گرانی است؟ یا اینکه در بحث رکود و رشد اقتصادی هم منتقدان بگویند رکود در شرایط منفی 8 درصد رشد اقتصادی محسوس بود یا در شرایطی که رشد اقتصادی ما دو رقمی شده است؟

این فقط آمار دولت نیست مراجع جهانی هم  بر این روند صحه  گذاشته‌اند مثلا همین اواخر بهمن ماه صندوق بین‌المللی پول (IMF) رشد اقتصادی ایران در منطقه را  بالا ارزیابی کرد. ایران در سال گذشته  81 میلیارد دلار ودر سال جاری 94 هزار میلیارد دلار بالا افزایش تولید خالص داشته است. حالا در این شرایط عده‌ای بیایند و جیع و داد  گرانی سر دهند نه درست است و نه منصفانه. این‌ها نشان می‌دهد خیلی‌ها تلاش کردند با استفاده از احساس مردم در این شرایط سود خودشان را از شرایط ببرند و فکر کردند مسیر برای خواسته‌ها و افکار آنها هموار شده است اما توجه نداشتند که با باز شدن این مسیر عده‌ای دیگری خارج از مسیر اعتراض گرانی خواهند آمد که حرفهای دیگری خواهند زد. کمااینکه همین‌طور هم شد.

البته باید براین نکته تاکید کنم که وضع ما اصلا ایده ال نیست و ما با توجه به آن شرایطی که تحویل گرفتیم هنوز تا شرایط ایده‌آل فاصله زیادی داریم.

گفتید که از طریق اخبار از این اعتراضات باخبر شدید تحرکات اخیر برایتان قابل پیش‌بینی نبود؟

اعتراضات اخیر برای دولت اتفاق غیرمترقبه‌ای نبود، متاسفانه دولت در فراز و فرودهای گذشته با این دست مسائل روبرو شده است به همین دلیل هم ما کاملا به این موارد آشنا بودیم .

یعنی دولت از روند این اقدامات  خبر داشت ؟

از نظر سیستم‌های اطلاعاتی ما در جریان بیشتر از آنچه  به ظاهر اتفاق افتاد  قرار داشتیم و با جزییات می‌دانستیم آنها چه می‌خواهند بکنند و از دامنه فعالیت‌ها آنها آگاه بودیم.

پس چرا دولت مانع بروز آن نشد؟ دولت نمی‌خواست مانع شود یا نمی‌توانست؟

از نظر ما اهمیتی نداشت، چرا که ما در دولت  با کارهای مهمتری روبرو هستیم.

پس از اعتراضات چطور، در دولت برای بررسی این اعتراضات و دامنه‌دار شدنش جلسه‌ای برگزار شد؟

الان به درستی در ذهنم نمانده است. اما اینکه جلسه فوق‌العاده‌ای در دولت برای بررسی این اعتراضات تشکیل شود نه اینطور نبود، اما من چون عضو شورای عالی امنیت ملی هم هستم  در جلسات فوق‌العاده آنجا حاضر شدیم  و موضوع را  با دقت دنبال کردیم.

الان  بیش از دوماه از کلید خوردن اعتراضات و بازداشت‌هایی که در پی آن‌ها انجام شد می‌گذرد، اما هنوز خاستگاه اعتراضات و چرایی دنباله‌دار شدن ان برای مردم مشخص نشده است، منشا این اعتراضات کجابود؟

شما دو بحث را مطرح کردید یکی اینکه این اعتراضات را چه کسانی و با چه اهدافی مطرح کردند و بحث دیگر این است که این روند اعتراضی به کجا ختم شد. در کل باید  در پاسخ به شما باید بگویم که  تزریق حس نا امیدی و القای مشکلات و اینکه جوان ما احساس کند به بن بست رسیده است و امیدی برای آینده نداشته باشد حاصلش همین جیغ و دادها می‌شود.

یعنی شما رقبای دولت را عامل اولیه می‌دانید؟

بله، آنها بستر ساز بودند ما که نمی توانیم نارضایتی‌های موجود  در جامعه را کتمان کنیم. نارضایتی در هر جامعه و هرکشوری وجود دارد و عدم تحقق خواسته‌هایی که وجود دارد همواره عامل  شکل‌گیری نارضایتی‌های اجتماعی هستند  بنابراین کلیت موضوع ماجرای  پیچیده  یا ویژه‌ای هم نیست.

منتها اینکه ما بیاییم و این دولت را عامل همه مشکلات عالم بدانیم و بخواهیم دولت قبلی را عامل رشد و تحقق خواسته‌های جامعه معرفی کنیم درست نیست. نکته جالبتر هم این است که  آنهایی می آیند و این دولت را عامل این ناامیدی‌ها و مشکلات می‌دانند در دولت منتسب به خودشان شرایط بدتری را پیش روی مردم گذاشته بود.

در روزهای ناآرامی‌ها برخی از صاحب‌نظران و سیاستمداران که از چهره های دلسوز دولت  اعتدال هم هستند این انتقاد را به دولت وارد کردند که چرا سکوت را درپیش گرفته و رئیس جمهور نمی‌آید به مردم  از شرایطی که در آن گرفتار است بگوید، کنسل شدن گفتگوی زنده تلویزیونی روحانی هم  در همان روزهای اول مزید  بر ابهام حامیان دولت شد که چرا دولت سکوت کرده است، ماجرای تعلل دولت در اعلام نظر قاطعانه در این باره چه بود؟

 نگاه ما در دولت به  اعتراضات دی ماه  بر این اساس بود که آن را یک موضوع درون خانوادگی می‌دانستیم. حالا اگر فرزندانمان آنقدر عصبانی بشوند که نسبت به موضوعی پرخاش هم بکنند، ما نباید علیه شان گارد سختگیرانه و سرکوب بگیریم، ما باید آنها را درک کنیم و تا آنجا که می توانیم یا خواسته هایشان را بر آورده کنیم یا واقعیت و مشکلات موجود را برایشان تبیین کنیم.  به همین جهت در آن روزها که از همه جهت محور انتقادات قرار گرفته بودیم ما خیلی خویشتن‌داری و خیلی تحمل می‌کردیم. چون می‌دانستیم اگر از هر طرف کسی به زمین  بیفتد یک ایرانی است که به زمین افتاده است به همین جهت خیلی متاسف و ناراحت بودیم که چرا باید این اتفاق بیفتد. دولت از این اعتراضات خرسند نبود. به نظر من تنها کسانی از این ماجرا خرسند شدند که فقط می‌توانیم واژه دشمن را برایشان بکار ببریم. دشمن هم  آنهایی بودند که  وقتی هر ایرانی به زمین می افتاد خوشحال بودند. کسانی مثل  روسای جمهور اسرائیل  یا امریکا  چنانچه که از روند و استمرار ماجرا  خشنود بودند در این میدان حتی اروپا هم موضع سنجیده ای داشت  اما برخی دشمنان شاد شدند.

ضعف اطلاع‌رسانی موضوعی است که به پاشنه آشیل دولت های یازدهم و دوازدهم تبدیل شده است و همه منتقدان و دلسوزان دولت های روحانی بر این  امر معترفند، چرا  در دولت پتانسیلی برای رفع جدی  این ضعف وجود ندارد؟

باخبرم که شورای اطلاع‌رسانی دولت که الان مسئولیتش با دکتر محمود واعظی ریاست دفتر رئیس جمهوری است، مدتی است جلسات منظمی را برنامه‌ریزی کرده که بتواند با افکار عمومی در ارتباط باشد. قرار است این شورا پل ارتباطی مستقیمی باشد میان دولت  و افکار عمومی به این معنا که هم شرایط کار و دستاوردهای دولت را به افکار عمومی اطلاع‌رسانی کند و هم  بدون واسطه در جریان خواسته‌ها و نیازها و اولویت‌های افکار عمومی قرار بگیرد.

این روند  برای اقناع مردم است  یا با هدف  حفظ سرمایه اجتماعی دولت برای  استمرار روند حضور اعتدالگرایان در قدرت اجرایی کشور کلید خورده است ؟

ما تازه از یک انتخابات بیرون آمده‌ایم و دولت هنوز خیلی بدهی به مردم داردکه در اولویت اولش باید به دنبال  حل و رفع آنها- این بدهی‌ها – باشد. اینکه از الان به  فکر فزون‌خواهی سیاسی باشیم بی‌مهری بزرگی است.

همه تلاش دولت این است که به اعتماد بزرگ مردم در انتخابات اردیبهشت 96 پاسخ  درست  و مناسبی بدهد، همه تلاش ما این است بتوانیم به وعده‌هایمان عمل کنیم و مشکلات مردم را کاهش دهیم. ما می‌خواهیم شرایطی را فراهم کنیم که مردم از انتخاب این دولت ناراضی یا پشیمان نباشند. اگر رضایت مردم  از انتخاب دولت  حاصل شود مورد دوم مورد نظر شما یعنی حفظ سرمایه اجتماعی جریان حامی این دولت هم  خود به خود میسر خواهد شد و مردم  بازهم به همین جریان فکری رای می‌دهند.

در دولت  نگرانی بابت از دست دادن سرمایه اجتماعی وجود دارد؟

باید مراقب از دست دادن اعتماد مردم به دولت باشیم. چرا که زمان و فرصت ما برای احقاق وعده‌های انتخاباتی رییس جمهوری خیلی کوتاه است. 6ماه بیشتراز روی کار آمدن دولت نمی‌گذارد و زمان زیادی هم پیش رویمان نیست.

درست است همه روندها و شاخص‌های ما چه در ارتباط با رشد اقتصادی و چه در ارتباط با نرخ بیکاری نسبت به ۹ ماهه گذشته بهبود پیدا کرده اما هنوز بیش از ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار بیکار در کشور داریم. درست است که روندهای منفی را تغییر دادیم اما به نسبت انتظارات و مطالبات فاصله بسیار زیادی داریم.

یکی از بزرگترین مطالبات مردم از دولت در حوزه اقتصادی ایجاد اشتغال است ما  برنامه گسترده‌ای در حوزه اشتغال داریم یکی از برنامه‌های دولت متشکل از 12 ریز برنامه است تا بتوان یک میلیون 33هزار فرصت  شغلی ایجاد کنیم. بخشی از این برنامه به ایمنی‌سازی بناها و ترمیم بافت‌های فرسوده شهرها و روستاها، نوسازی ناوگان حمل و نقل شهری، رفع مشکلات محیط زیستی و... است، دولت  برنامه‌های خوب زیادی در دستور کار دارد که برای اجرایی شدن آن همه تلاشش خود را بکار گرفته است.

به نظرتان مجلس بسترسازی و همراهی لازم را از برنامه های دولت  می‌کند؟

تا همین حدی هم که تا کنون انجام داده‌اند، برای ما کافی است چرا که اجرای سیاست کاهش فقر مطلق و برنامه‌های اشتغال گسترده و مجوزهای مورد نیاز قردادهای شراکت‌های عمومی-خصوصی برای اتمام طرح‌های عمرانی که درلایحه بودجه 97 مطرح بود توسط مجلس تایید و تصویب شد. همین هم برای پیشبرد برنامه‌های ما کمک می‌کند.

رئیس جمهوری در زمان ارایه  لایحه بودجه 97 آن را برنامه عملی همه وعده های انتخاباتی اش به مجلس داد برنامه‌ای که مردم به آن امیدوار شده بودند و به حسن روحانی برای دومین بار رای اعتماد داده بودند، اما کلیات این لایحه برای نخستین بار در تاریخ جمهوری اسلامی از سوی مجلس شورای اسلامی رد شد، ارزیابی تان از رد کلیات لایحه بودجه چه بود؟

من نمی‌خواهم وارد جزییات ماجرا شوم و فکر می کنم خود مجلس نسبت به این اقدام باید پاسخگو باشد،کما اینکه بعد از اینکه کلیات لایحه بودجه از سوی اکثریت مجلس رد شدو آن را به کمیسیون تلفیق بازگرداند بعد از 72 ساعت که برگشت، اصلاحات کمیسیون تلفیق  بر لایحه بودجه 97، در جهت  خواسته‌های دولت تصحیح شده بود و همین برای ما کفایت می‌کند و من دیگر ورود به جزییات ماجرا نمی‌کنم.

براساس آیین‌نامه داخلی مجلس رای به کلیات لوایح و طرح‌ها به  معنای موافقت کلی با بررسی موضوع مطرح شده در قالب آن طرح و یا لایحه است، رد کلیات لایحه بودجه از سوی مجلس چه پیامی برای دولت داشت؟

من اجازه می‌خواهم که ورود نکنم و مجلس خودش پاسخ دهد.

تغییر ترکیب کابینه یکی از انتظارات حامیان و هوادران رئیس جمهور بود اما در نهایت کابینه‌ای به مجلس ارایه شد که انتقادات زیادی را از جانب آنها برانگیخت، بعدها مطرح شد که حسن روحانی برای چینش کابینه تحت فشار بوده و گزینه هایش خط می‌خورده‌اند؟

نه اینطور نبود و اتفاقا من فکر می کنم کابینه دوازدهم خیلی هم شبیه کابینه یازدهم است و این را هم از جهت اعتدالی بودن آن نقطه  قوت می‌دانم.

حامیان دولت هم که از ترکیب کابینه انتقاد دارند انتصاب چهره‌های اصلاح‌طلب در بدنه دولت و معرفی وزرای برخواسته از جریان اصلاح طلب بیشتر به بهارستان، تغییر برخی وزرا  از جمله عبدالرضا رحمانی فضلی از وزارت کشور از جمله خواسته هایی بود که در پیش از معرفی کابینه به مجلس مدام از سوی حامیان دولت مطرح می شد چه شد که دولت به این خواسته توجه نکرد؟

 نه چنین قراری هرگز مطرح نبود، و اتفاقا آنچه که اتفاق افتاد در راستای  شعارهای رئیس جمهور بود که تاکید داشتند کابینه‌ای اعتدالی و فراجناحی تشکیل می‌دهند، در چینش کابینه هم رئیس جمهور سعی کرد کاملا فراجناحی عمل کند و کابینه‌ای اعتدالی را همچون دوره یازدهم  داشته باشد.

اما رای دولت رای فراجناحی نبود و حمایت  و ائتلاف اصلاح‌طلبان با  جریان اعتدالی سبب پیروزی حسن روحانی در دوازدهمین ریاست جمهوری شد به همین دلیل این انتظار وجود داشت که کابینه‌ای اصلاح‌طلب‌تر شکل بگیرد.

نه این را قبول ندارم چرا که دولت  حسن روحانی دولت اعتدالی است  و هیچوقت یک دولت اصلاح طلب نبوده و این ادعا را هم  مطرح نکرده است.

اما منش انتخاباتی روحانی بیش از آنکه اعتدالی باشد اصلاح‌طلبانه بود و همه اصلاح‌طلبان برای حمایت از او به میدان آمدند؟

بله اصلاح‌طلبان همکاری کردند و ناسپاسی است که بخواهیم بگوییم جریان اصلاحات به تشکیل دولت اعتدالی کمک نکرده است، اما اینکه بگوییم  دولت دوازدهم یک دولت اصلاح‌طلب است صحیح نیست.

به  نظر من بهتر این است که اینطور بگوییم که همه ما در کنار هم بودیم، حتما باید احترام ویژه‌ای برای تلاش‌های مجدانه اصلاح‌طلبان قائل شویم  به همین دلیل هم الان معاون اول رئیس جمهور که اختیارات وسیعی بعد از رئیس جمهور دارد  یکی از اصلاح‌طلبان هستند. سایر دوستان اصلاح‌طلب هم در مجموعه دولت حضور دارند.

همین فرصتی که الان شهرداری تهران پیدا کرده در پی همین همراهی بود. من  فکر می‌کنم که همیشه علت  شکست‌ها این است که وقتی اشتراکی سبب پیروزی شود هر کسی فکر می کند بعد از پیروزی حاصل شده همه را  به نام خود تمام کند. همین هم مبنای اختلاف می شود اگر این اختلاف بین اصلاحات و اعتدال پیش بیاید در آینده  هر دو شکست می‌خوریم.

گلایه اصلاح‌طلبان از دولت روحانی از دوره یازدهم هم وجود داشت مثلا محمد رضا عارف در انتخابات خرداد 92 که کاندیدای اصلاحات در انتخابات بود در جهت ائتلاف اصلاح‌طلبان- اعتدالگرایان به نفع حسن روحانی از کارزار انتخابات استعفا کرد، انتظار بهره بردن از جایگاه او در کابینه و حداقل طرح مشورت با او بود اما این امر میسر نشد، و این گلایه مدام از سوی او و حامیانش مطرح می شود؟

نه اینطور نیست ما در دولت  جایگاه ویژه ای برای اصلاح طلبان و شخصیت‌های صاحب فکر و موثری چون دکتر عارف قائل شده‌ایم من  شخصا  بارها در اموری از آقای عارف نظر خواسته‌ام و در موضوعاتی از نظرات ایشان در جایگاه مشاور و راهنما استفاده کرده‌ایم  کما اینکه در ماجرا بودجه من در چندین جلسه در فراکسیون امید حاضر شده‌ام  و مباحث خوبی با  فراکسیون داشته‌ایم.

فراکسیون امیدی‌ها هم از دولت گلایه دارند و می گویند دولت به جایگاه آنها بی اعتناست  و موارد مورد نظرشان را مورد توجه قرار نمی دهند و حتی برخی از مدیران ارشد دفتر رئیس جمهوری هم با فراکسیون های دیگر مجلس ارتباط نزدیک تر و بهتری دارد که همه اینها در کنار هم به تضعیف تعامل نمایندگان عضو فراکسیون امید با دولت اعتدالی منجر می شود؟

من این  موضوع را قبول ندارم در مباحث پارلمانی جایگاه و نظرات  فراکسیون امید برای ما همیشه در اولویت بوده است و همواره سعی کرده‌ایم با آنها  همگام باشیم. فراکسیون امید شخصا برای من جایگاه وی‍ژه‌ای دارد آنچنان که من به برادرم تاکید کرده‌ام که فقط و فقط عضو فراکسیون امید باشد و او هم به عضویت این فراکسیون درآمد و جز معدود نمایندگانی است که در فراکسیون دیگری حضور ندارد.

شما  به جایگاه معاون اول رئیس جمهور در پاستور اشاره کردید اما مدتی است که شایعاتی در مورد جایگاه  اسحاق جهانگیری در دولت مطرح می شود خبرهایی منتشر می شود که او استعفا کرد یا  اینکه او دیگر قدرت  و تاثیرگذاری لازم را در پاستور  ندارد، ماجرا این شایعات چیست؟

جواب دقیق این سوال را باید از خودشان جویا شوید. اما من به نمایندگی از مجموعه دولت تاکید می‌کنم که اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری شخصیت بسیار محترم و فهیم ما در دولت هستند. آقای جهانگیری موردتوجه، اعتماد و احترام ویژه رئیس جمهور قرار دارند و نه تنها رئیس جمهور بلکه همه ما در دولت برای دکتر جهانگیری احترام خاصی قائل هستیم.

خبرگو
تازه ترین اخبار ایران و جهان

 

تصاویر

Top