به گزارش خبرگو ،آنطور که سازمان غذا و دارو گزارش داده در سال95، 450میلیون دلار واردات رسمی لوازم آرایشی و بهداشتی به کشور داشته‌ایم که برای سال96 با 20درصد افزایش روبه‌رو شده است. از آن طرف آمار غیررسمی از واردات حدودا 900میلیون دلاری حکایت می‌کند و این یعنی بسیاری از واردکنندگان ترجیح می‌دهند به جای مسیرهای قانونی، کالایشان را از طریق قاچاق وارد کنند. مسئله‌ای که ما را به بازار فروشندگان لوازم آرایشی و بهداشتی کشاند و در گفت‌وگو با آنها فهمیدیم که واردات این محصولات با شرایط و آیین‌نامه‌های عجیب و غریبی که وجود دارد تقریبا غیرممکن است.
راسته آرایشی فروشان در بازار تهران چندان شلوغ نیست و مغازه‌ها مشتری زیادی ندارند. با وجود این مهدی که بیش از 10سال است در این حوزه فعالیت می‌کند می‌گوید الان تازه خوب است و مشتری داریم؛ «بازار تهران در فروردین عملا تعطیل است اما شهرستان‌ها فروش خوبی دارند و چون سفر زیاد است بعد از فروردین مغازه‌شان خالی می‌شود، برای همین در اردیبهشت مجبور می‌شوند دوباره خرید کنند. ولی نکته‌ای که وجود دارد این است که حجم سفارش‌ها نسبت به قبل کمتر شده؛ یعنی مشتری من که قبلا 2کارتن جنس سفارش می‌داد حالا یک کارتن سفارش می‌دهد و البته پول همان 2کارتن را می‌دهد.»
ظاهرا بالا رفتن قیمت دلار در ماه‌های اخیر حسابی روی این صنف تأثیر گذاشته و باعث شده علاوه بر گران شدن اجناس، عده‌ای هم بی‌خیال فروش شوند و کالاهایشان را در انبار نگه دارند. «شرکتی‌ها اکثرا فروش ندارند و فکر می‌کنند که قرار است گران‌تر شود. اگر هم سفارش قبول کنند، فاکتورها را عوض می‌کنند؛ یعنی شما 3کارتن سفارش می‌دهید اما یک کارتن برایتان می‌فرستند و می‌گویند موجودی نداریم.» این کار باعث شده مغازه‌های به‌اصطلاح اورجینال فروش با مشکل مواجه شوند و اجناسشان ناقص باشد. غیر از این قیمت هم بالا رفته و خیلی از مشتری‌ها توان خرید ندارند. آنطور که مهدی می‌گوید قیمت‌ها نسبت به سال قبل در بعضی موارد افزایش 100درصدی و حتی بالاتر هم داشته؛ «من از مالزی دستکش لاتکس معمولی وارد می‌کردم که هر کارتنش 9هزار تومان بود. الان قیمتش شده 20هزار تومان. بقیه اجناس هم حداقل 20 تا 30درصد گران‌تر شده‌اند.»
چرا ایرانی نداریم؟
اینکه قیمت‌ها با افزایش قیمت ارز بالا برود طبیعی است اما سؤال اینجاست که چرا نمونه ایرانی همین محصولات تولید نمی‌شود تا اینقدر همه‌‌چیز با هم تکان نخورد. اهالی بازار برای این سؤال هم جواب دارند.
حمید خودش قبلا خواسته در ایران خط تولید راه بیندازد اما آنقدر مشکل برایش پیش آمده که دستگاه‌های 900میلیون تومانی‌اش الان دارد خاک می‌خورد و از چین جنس وارد می‌کند. به گفته حمید غیر از مشکلات تولید، هزینه تمام‌شده نکته‌ای است که باعث می‌شود واردات صرفه بالاتری داشته باشد.
«همین الان سوهان برقی از چین وارد می‌شود با قیمت 60هزار تومان. اینجا اگر تولید شود 90هزار تومان در می‌آید. یک سری لوازم هم که برند هستند و کیفیت خودشان را دارند و باید وارد شوند.»
با وجود این بیشتر واردات ایرانی‌ها از چین است. کشوری که برخی به کیفیت پایین محصولاتش ایراد می‌گیرند و البته بهشت واردکنندگان است.
حالا اما چند وقتی است که واردات از چین هم با مشکلاتی روبه‌رو شده. مشکلاتی که فقط به قیمت ارز بستگی ندارد و قوانین چین در آن دخیل است.
«قبلا شما می‌رفتید چین و 50یوآن یک حساب بانکی باز می‌کردید و کارهایتان انجام می‌شد. جدیدا اما چین اعلام کرده برای افتتاح حساب حتما باید شرکت ثبت کنید و نحوه فعالیتتان را شرح دهید. غیراز این باید مالیات هم بدهید. این باعث شده تا خیلی از ایرانی‌ها سراغ دفاتر کارگو بروند. دفاتری که 2درصد فاکتور را می‌گیرند؛ همه کارهای واردات را انجام می‌دهند.»
این تغییرات و البته بالا رفتن قیمت ارز شاید بتواند عاملی باشد برای اینکه واردکنندگان غیرقانونی سراغ مسیرهای قانونی بروند و قاچاق کم شود؛ مسئله‌ای که اجرایش در مورد لوازم آرایشی و بهداشتی سخت به‌نظر می‌رسد و آیین‌نامه‌ها طوری تعریف شده‌اند که کسی به سمت واردات رسمی نرود.
«شما فرض کنید ما بخواهیم یک کرم از چین یا هر جای دیگری وارد کنیم. اولا که دولت می‌گوید باید شرکت ثبت کنید و کارت بازرگانی بگیرید. بعد باید طرف معامله‌تان را هم مشخص کنید و حسابش را برای ما بفرستید تا ما پول را مستقیم برای او حواله کنیم. چیزی که چینی‌ها به‌خاطر مسائل مالیاتی اصلا رغبتی به آن ندارند. پس همین جا چند کارخانه و مغازه از دسترس ما خارج می‌شود. وقتی ثبت سفارش انجام شد همان‌جا 10 تا 12درصد از ما مالیات می‌گیرند، 9درصد ارزش افزوده هست، مالیات سالانه هم که می‌گیرند. این یعنی اگر فرض کنیم دلار 4200تومانی به ما تعلق بگیرد در نهایت با این کارها برای ما بیش از 6هزار تومان تمام خواهد شد و برای واردکننده و مصرف‌کننده نمی‌صرفد.»
قوانین دست‌وپاگیر
غیر از روند ثبت سفارش، برای وارد کردن اقلام آرایشی و بهداشتی قوانین دیگری هم وجود دارد. مثلا اگر شما بخواهید یک لاک ناخن وارد کنید باید آن را به وزارت بهداشت بدهید تا کیفیتش را بسنجد. بعد این وزارتخانه باید شرکت سازنده را هم تأیید کند. یعنی یک نماینده به خرج واردکننده به کشور مبدا برود و از کارخانه بازدید کند، پروسه‌ای که علاوه بر زمان‌بر بودن، هزینه هم دارد و در مواردی که یک شرکت به نام جهانی وجود دارد خنده دار به‌نظر می‌رسد. نکته دیگر درباره واردات این محصولات استاندارد بهداشتی GMP است که اگر نداشته باشند امکان ورود به ایران را ندارند. بسیاری از شرکت‌های چینی چنین استانداردی ندارند و البته کشورهایی مثل روسیه هم اعتقادی به آن ندارند و خودشان استاندارد خودشان را دارند. همه اینها باعث می‌شود تا واردکنندگان بی‌خیال واردات رسمی شوند و آن را دور بزنند. مثل همین حالا.
